Яўген Аснарэўскі - Трыкутнiк караля

«Рыцар Salsinatus імёны свае ў трыкутнік склаў. Пастаў абраных па імёнах на месцы іх у дзень прыходу рыцара ў свет зорная карта яго сонцам на сонца пакажа ў імёнаў трыкутнік. Адказ у імёнах абраных складзеных разам атрымаеш ты. На Шуканым знойдзеш яго ў дзень прызначаны.»

– Пергамент проста магічны, – сказаў Уладзімір услых.

– Імёны свае ў трыкутнік склаў… – прамармытаў Мечыслаў.

– Як можна скласці імёны ў трыкутнік? – спытаў Уладзімір.

– І дзе можа быць гэты трыкутнік? – дадала Віка.

– Гаворка пра трыкутнік, відавочна, нездарма, – сказаў Уладзімір, – гэта адзін з сымбаляў розэнкрэйцараў…

– А мы ведаем ужо, што на капсуле сімвал розэнкрэйцараў і што кароль Панятоўскі быў масонам, – сказала Віка.

– І акрамя таго цікавіўся і розэнкрэйцарамi, – дапоўніў Уладзімір.

– Можа быць, гаворка пра нейкую… мапу, – выказала здагадку Віка. – Дзе можа быць намаляваны трохкутнік? Гэта павінна быць нешта накшталт карты, карты на якой ёсць імёны.

– Тут гаворка пра імёны Панятоўскага, раз гэта ён рыцар Salsinatus, – прамовіў Уладзімір.

Ён пачухаў патыліцу, зрабіў глыток кавы і працягнуў:

– Але што гэта за імёны?

– Станіслаў і Аўгуст? – зноў выказала здагадку Віка.

– Цi гэта нейкія іншыя, асаблiвыя імёны. Якія яшчэ былі імёны ў Панятоўскага? – спытаў Уладзімір.

– Salsinatus, – ягонае таемнае імя, – сказала Віка.

– У яго манаграме «S A R» апошняя літара R, – дадаў Уладзімір.

– Гэта Rex. На лацінскай значыць кароль, – сказаў Мечыслаў.

– Так-так, менавіта, – пацвердзіў Уладзімір. – Iмёнаў у караля, выходзіць, даволі шмат і гэта толькі тыя, што вядомыя нам, але дзе тая карта, ці нешта накшталт яе, на якой можна скласці ягоныя імёны разам? Ну і, мабыць, гаворка аб трох яго імёнах.

– Так, бо ў трыкутніка тры бакі і тры кута, можа быць пэтрэбныя роўна тры іменi, – сказаў Мечыслаў.

– Але як выбраць тры з усіх тых ягоных імёнаў, якія нам вядомыя? – спытала Віка.

Мечыслаў пагрузіўся ў роздумы. Кожны раз, калі ён чытаў тэкст з пергамента, яго не пакідала думка, што ён бачыў дзесьці, у нейкіх гродзенскіх гісторыкаў, нешта пра трыкутнік неяк звязаны з каралём Панятоўскім. Ён з усёй сілы зажмурыўся і рэзка раскрыўшы вочы, паглядзеў на Віку. На шыі ў яе вісела срэбнае ўпрыгожванне трохкутнай формы, з трыма чырвонымі каменьчыкамі па краях. Рашэнне прыйшло да яго ў адну секунду, кавалачкі мазаікі, якія ён ніяк не мог падабраць з цёмных закуткоў памяці, склаліся ў адно цэлае.

– Так, я зразумеў! – не вельмі гучна ўсклікнуў малады чалавек, прымусіўшы кінуць падазроны позірк на яго твар афіцыянтку, што праходзіла міма.

Забраўшы ў здзіўленага Уладзіміра ноўтбук, Мечыслаў пачаў клыпаць клавішамі, і праз дзве хвіліны разгарнуў яго да таварышаў, якія сядзелі са здзіўленымi, але поўнымі надзеі тварамi. Перад імі зьявіўся спадарожнікавы здымак Гродна, з намаляваным на ім амаль правільным трыкутнікам. Па кутах гэтага трыкутніка былі размешчаны літары С А П.

– Вось гэты трыкутнік рыцара Salsinatus, – заявіў Мечык. – Калі злучыць на карце Гродна тры каралеўскія рэзідэнцыі, якія адпавядаюць імёнам караля, атрымаецца вось такі трыкутнік. Як бачыце, ён яшчэ і з амаль роўнымі бакамі, значыць, усе тры рэзідэнцыі на амаль роўнай адлегласці адна ад адной – гэта не выпадковасць.

Мечыслаў паказаў на літару С у аднаго з кутоў трыкутніка.

– Гэта сядзіба Станіславова, адпаведная імені Станіслаў. Далей… – гісторык перасунуў палец, – A – сядзіба Аўгустова, адпаведна Аўгуст, далей… – Мечык пераклаў палец на апошні кут трыкутніка, – сядзіба Панямунь, першая літара П, як у прозвішчы Панятоўскі. Станіславова, Аўгустова, Панямунь – Станіслаў Аўгуст Панятоўскі. Эўрыка! – трыумфаваў гісторык.

– Вось гэта і ёсць імёны складзеныя рыцарам у трыкутнік, – дадаў Мечыслаў, трохі супакоіўшыся.

– Ты маеш рацыю, я ўпэўненая! – радасна сказала Віка.

– Так, гэта ўжо нешта, пачатак пакладзены, – усміхаючыся, прагаварыў Уладзімір.

У гэты момант Мечык зірнуў на невыразнага чалавека з куфлем віна. Той працягваў сядзець і піць, але ўжо, здавалася, не звяртаў на кампанію ніякай увагі.

– А давайце з'ездзім у гэтыя сядзібы і паглядзім, – прапанаваў Мечыслаў.

Маладыя людзі расплаціліся і адправіліся ў сядзібу Станіславова.

Невялікі палац з манаграмай караля, старыя дрэвы, рэшткі брамы і два флігелі. Перад галоўным фасадам вытанчанай рэзідэнцыі, у вестыбюлі якой сябры агледзелі дзве шыкоўныя старадаўнія печы ў стылі неаготыкі, размясціўся нейкі помнік.

Далей яны наведалі Панямунь. У гэтай сядзібе гісторыкі бачылі знявечаную прыбудовамі неагатычную капліцу, невялікi будынак, які паходзіць на дом Міцкевіча ў Наваградку, і сам палац караля, ад якога засталося няшмат. Сябры таксама з задавальненнем спусцілiся ў велізарны яр, які раскінуўся побач з былой рэзідэнцыяй.

Напрыканцы падарожжа яны адправіліся за Нёман, у сядзібу Аўгустова. Каралеўскі палац у ёй не захаваўся, але на месцы была капліца пабудаваная арыстакратамі, якiя валодалі сядзібай пасля караля. Гэтая невялікая капліца з купалам, уяўляла з сябе рэдкі тып пабудовы – схаваная ратонда. Яна была прамавугольнай звонку, а яе заля – круглай.

Затым маладыя людзі зазбіралася дадому. Уладзімір павінен быў жыць у Мечыслава. А Віка адправілася ў дом, дзе жыла падчас рэдкіх прыездаў з вучобы, калі яна пакідала Вільню, ды вярталася да роднай Гародні.

Халодны вечар надыходзіў у горад, і запаленыя агеньчыкі быццам бы праціналі кожнага, хто праходзіў міма іх, наскрозь. Густое, сырое паветра поўзала пад адзеннем, напаўняючы сабой лёгкія людзей, якія спяшалiся дадому з працы. Туман згусцеў і гуляў са святлом, малюючы тысячы светлавых снапоў, што ахіналi вуліцы як павуцінне гіганцкага павука, які стаіўся недзе на дахах гмахаў, поўных людскіх постацяў, мільгаючых у яркіх, святлявых вокнах.

Пару разоў, сярод туману, дзяўчыне здавалася, што за ёю ідзе нейкі чалавек і чамусцi ўспамінаўся прафесар Лiтвакас. Нарэшце, павольныя крокі Вiкi пачуў яе родны дом – вялікi чырвоная гмах у элітным раёне.

Віка была з добрай і нябеднай сям'і, не пазбаўленай цягі да прыгожага. Бацька яе быў мастаком і, мабыць, таму сама Віка выдатна малявала. З дзяцінства дзяўчынка цягнулася да ўсяго прыгожага і была напорыстая ў вучобе.

Зайшоўшы дадому і распрануўшыся, дзяўчына адправілася ў душ. Праз паўгадзіны, ахінуўшы сваю вытанчаную фігурку ў белы пухнаты халат, яна зайшла ў спальню, дзе стаяў яе вялікi зручны ложак. Побач ляжала кніга Эдгара По, раскрытая на вершы «Сон у сне». Вiка бачыла, што ўсё вакол як быццам расплывалася.

Звычайна, да яе не прыходзілі сны, але на гэта раз, як толькі Вiка закрыла вочы, яе свядомасць правалілася ў мутны вір…