Ольга Тогоева - Еретичка, ставшая святой. Две жизни Жанны д’Арк
- Название:Еретичка, ставшая святой. Две жизни Жанны д’Арк
- Автор:
- Жанр:
- Издательство:Центр гуманитарных инициатив
- Год:2016
- Город:М.; СПб.
- ISBN:978-5-98712-644-8
- Рейтинг:
- Избранное:Добавить в избранное
-
Отзывы:
-
Ваша оценка:
Ольга Тогоева - Еретичка, ставшая святой. Две жизни Жанны д’Арк краткое содержание
Работа основана на большом корпусе источников: материалах судебных процессов, трактатах теологов и юристов, хрониках XV в. и исторических сочинениях XVI–XVIII вв., художественных произведениях, материалах местного почитания Жанны д’Арк в Орлеане XV–XIX вв., трудах французских историков XIX в.
Для историков, литературоведов, культурологов и широкого круга читателей.
Еретичка, ставшая святой. Две жизни Жанны д’Арк - читать онлайн бесплатно полную версию (весь текст целиком)
Интервал:
Закладка:
1211
«Johanna dicebat sibi magis licitum et conveniens habitum virilem habere, dum erat inter viros, quant habitum muliebrem, videlicet ut ipsa que juvenis erat minus provocaret viros ad libidinem ad quam excitât vestis muliebris» (PN, 2, 248–249).
1212
PN, 2, 263, 283, 395.
1213
«Propter aliquam necessitatem, vel causa se occultandi ab hostibus, vel propter defectum alterius vestimenti, vel propter aliquid aliud hujusmodi» (Sancti Thomae Aquinatis Summa theologiae. Secunda secundae. Quest. CXLIX).
1214
PN, 2, 378.
1215
PN, 2, 457.
1216
«Salus reipublice per sublevationem regni Francie hostiliter oppressi» (PN, 2, 457).
1217
«Que siquidem causa, videlicet ut suam et aliorum tueretur pudicitiam, per se ad hoc sufficiens est ut habitum virilem destaret. Metus enim virginitatis perdende major quam mortis esse debet» (PN, 2, 460).
1218
«Etiam et rationabilis causa est, ne videlicet alios ad concupiscentiam incitaret» (PN, 2, 460).
1219
См. о нем:
Poirel D. Alexandre de Halès // Dictionnaire des lettres françaises. P. 45–46;
Cullen CM. Alexander of Hales // A Companion to Philosophy in the Middle Ages / Ed. by J. J. E. Gracia and T. B. Noone. Oxford, 2002. P. 104–108.
1220
Alexander Halensis. Summa theologica / Ed. Collegium s. Bonaventurae. Quaracchi, 1924–1948. T. 1–4.
1221
«Ut dicit Alexander de Hallis in tertia parte Summey magna provocatio libidinis viris est vestitus muliebris et e converso, eo quod vestis ilia viro circumdata refricat mulierem et commovet vehementer imaginationem ejus» (PN, 2, 461). Cp.: ‘Alia vero «causa est ut occasio provocationis libidinis auferretur. Magna enim provocatio libidinis viris est vestitus muliebris et e converso, et hoc est quoniam vestis muliebris viro circumdata vehementer refricat» mulierem «et commovet imaginationem mulieris et e converso» (Alexander Halensis. Op. cit. T. 4. P. 772).
1222
«Dicunt enim quod «in sacris Martis non solum virili veste» induebantur «mulieres, sed etiam armabantur, ut ipsum tamquam [Deum] belli et victoriae datorem colerent» (Ibid.).
1223
«Dicitur enim in cantico Debore…Videamus in proposito nostro et revocemus ad memoriam statim regni et militiam, que tunc erat cum surrexit dicta Johanna, si dicere poteramus: cessaverunt fortes in Gallia et quieverunt donee surgeret Puella» (PN, 2, 377–378). Cp.: Суд. 5: 7.
1224
PN, 2, 378.
1225
PN, 2, 111–112, 249.
1226
Alexander Halensis. Op. cit. T. 3. P. 477–478 (Cap. II: Utrum peccatum sit viris habere vestimenta muliebria).
1227
«Nonne legitur de Debbora, quae ivit ad praelium? Et praesumitur quod in armis militaribus, quae ad viros pertinent. Pari ratione, ex causa aliqua posset vir veste muliebri indui, ut si quaereretur ad mortem et per hoc occultaretur, vel si faceret officium quod mulieri competeret» (Ibid. P 477).
1228
«Ad quod dicendum quod non pertinet ad honestatem viri veste muliebri indui: utrique enim sexui diversa indumenta natura dedit. Unde, si homo uteretur ex consuetudine veste muliebri, nisi in aliquo casu necessitatis, peccaret» (Ibid.).
1229
O средневековой иконографии Деборы см. ниже: Глава 3. § 3.4.
1230
Любопытно отметить, что в единственном на сегодняшний день исследовании, посвященном проблеме мужского костюма Жанны д’Арк в трактатах, созданных для процесса по реабилитации, о влиянии идей Александра Галенского на французских теологов не сказано ни слова: Michaud-Fréjavilie R. Dun procès à l'autre: Jeanne en habit d'homme // De l'hérétique à la sainte. P. 165–176.
1231
Как отмечала Эвелин Патлажан, многие из историй, рассказанных этими авторами, возникли еще в VII–VIII вв. и имели преимущественно сирийское происхождение: Patlagean Е. L’histoire de la femme déguisée en moine et l’évolution de la saintété féminine à Byzance // Studi medievali. 1976. Ser. 3. V. 17. Fasc. II. P. 597–623.
1232
«Que omnes sub virili veste, in monasteriis virorum, ab omnibus reputate pro viris, religiosissime ac devotissime vixerunt et, post mortem, primum sexus discretionem examinata corpora ostenderunt, et variis miraculis claruerunt» (PN, 2, 208).
1233
PN, 2, 249.
1234
PN, 2, 263.
1235
PN, 2, 328, 465–466.
1236
См. об этом прежде всего: Delcourt М. Op. cit.; Patlagean E. Op. cit.
1237
Подро6нее см.:
Toubert P. La théorie du mariage chez les moralistes carolingiens // Il matrimonio nella società altomedievale. Spoleto, 1977. T. 1. P. 258–259;
Corbet P. Les saints Ottoniens. Saintété dynastique, saintété royale et saintété féminine autour de lan Mil. Sigmaringen, 1986. P. 108–110.
1238
Thomasset C. Le corps féminin ou le regard empêché // Micrologus. Natura, scienze e società medievali. 1993. № 1. P. 112.
1239
«Virago enim, id est fortis, mulier vocata est in principio, ut et fortem te contra vitia et flexibilem in subjectione Domini praeceptorum esse debere memineris omnino. Vir itaque mente, mulier carne, insurgentes et tu adversus spiritum, insanos vitiorum voluptatumque tumultus forti mentis vigore stude devincere» (Ratherii Veronensis Preloquiorum Libri Sex // PL. T. 136. Col. 91A).
1240
Portmann M.-L Die Darstellung der Frau in der Geschichtschreibung des fruheren Mittelalters. Basel, 1958. Р. 37–48.
1241
Подробнее о них: Тогоева О. И. Женщина у власти в средние века и Новое время (о понятии «virago») // Диалог со временем. 2010. № 31. С. 16–35.
1242
Например, в письме уже упоминавшегося выше рыцаря-иоаннита: «Joanna, inquam, Puella, habitu pastorali induta, et quasi virili, de mandato Dei omnipotentis accessit ad regem» (Q, 5, 100).
1243
Данная тема получила совершенно особое развитие в XVI–XVII вв. в рамках конфессиональных споров между французскими католиками и протестантами.
Подробнее см.: Глава 4. § 5.
1244
«Aut etiam cum Aurelianis, Parisius et multas regni spectabiles civitates et munitiones oppidaque fortia, viriliter ac intrépide aggressa fuit» (PN, 2, 471).
1245
См. ниже: Глава 4. § 2.1.
1246
«Ait enim Christus ad matrem et Joseph, Luce II: «Quid est quod me querebatis? Nesciebatis, quia in his que patris mei sunt oportet me esse?» (PN, 2, 455). Cp.: Лук 2: 45–49.
1247
«Quadam occasione verbi Salvatoris nostri quo dicit: «Omnis qui reliquerit patrem et matrem propter me centuplum accipiet» (PN, 2, 209). Cp.: Map 10: 29–30.
1248
«Unde de multis sanctis legimus quod. Fervore devotionis et charitatis accensi, alii parentes, alii conjuges, alie maritos lege privata acti, reliquerunt» (PN, 2, 209).
1249
«In talibus enim nihil est dolositatis seu duplicitatis, quemadmodum dicimus de Christo qui finxit se longius ire, ut in Homelia Gregorii super illud evangelii Luce ultimo, de discipulis euntibus in Emaus» (PN, 2, 313).
«Christus etiam finxit se longius ire, Luce ultimo; et Judith universa verba que ad Holofernem dixit, Judith XI sunt penitus ficta, ut patet intuenti» (PN, 2, 481). Cp.: Лук 24: 15–16.
1250
PN, 2, 411.
1251
«Non quidem, ut de se patuit, ut ex assistentium plurium informatione seu directione judicium consultius seu rectius faceret, sed potius ut ex subdola fictione tante celebritatis magnitudinem cause pretenderet, et partem regis Francie velamine apparentis justitie infarharet; sicut et pontifex Caiphas scidit vestimenta sua sedens pro tribunali adversus Christum» (PN, 2, 521).
1252
См.: Глава 2. § 6.
1253
«Deposuerunt etiam in flamma ignis vidisse descriptum nomen Jhesus, dum ejus corpus ureretur» (PN, 2, 194).
1254
«In medio flammarum, nomen Jhesus litteris aureis scriptum vidisse, alii columbam albam in ipsius Puelle exitu de flammis egredientem» (PN, 2, 237).
О голубе, вылетевшем из пламени, упоминали также Изамбар де ла Пьер (PN, 1, 225) и Жан Бреаль (PN, 2, 509).
1255
PN, 2, 363 (Робер Цибуль).
1256
«Nec immerito quia in illo signo sancte crucis salutifero ostenditur victoria Christi, perdicio diaboli et infernorum destructio…ideo illud signum ferre non potest diabolus…Ipsa Johanna ad regis et regni liberationem, ut asserebat, mittebatur, ad quam non concurrunt angeli mali, sicut supra notandum est» (PN, 2, 93). Cp.: Евангелие от Никодима. § 24.
1257
См. подробнее: Тогоева О. И. «Портрет» Жанны д’Арк на полях журнала Клемана де Фокамберга // Казус. Индивидуальное и уникальное в истории — 2010–2013 / Под ред. О. И. Тогоевой и И. Н. Данилевского. Вып. 10. М., 2015. С. 73–94.
1258
Q, 5, 258.
1259
О том, что именно в Блуа у Жанны появилось собственное знамя, упоминали многие из ее современников.
См., к примеру:
Chronique de Tournai // Recueil des chroniques de Flandre / Ed. par J.-J. de Smet. Bruxelles, 1856. T. 3. P. 409;
Lefèvre-Pontalis G. Op. cit. P. 164.
1260
«Respondit quod sancte Katherina et Margareta dixerunt ei quod ipsa caperet vexillum et ipsum audacter portaret, et quod faceret in eo depingi Regem celi» (PC, 1, 114).
1261
PC, 1, 78.
1262
«Et de significacione nescit aliud» (PC, 1, 114).
1263
«Interrogata utrum fecerit depingi illos angelos qui veniunt ad ipsam: Respondit quod fecit eos depingi in modum quo depinguntur in ecclesiis» (PC, 1, 171).
Читать дальшеИнтервал:
Закладка: