Николай Чергинец - За секунду да выстралу

Алтынін расказаў і пра крадзеж свінні, і пра сляды ў лесе, якія выявіў участковы ўпаўнаважаны Буравін.

Палкоўнік моўчкі, не перабіваючы, слухаў. Алтыніну нават здалося, што сувязь перапынілася, і ён трывожна спытаў:

— Ало, вы мяне чуеце, таварыш палкоўнік?

— Так, так, я слухаю. Што ж вы прапануеце?

— Я хачу вас папрасіць узмацніць кантроль за дарогамі, якія выходзяць з раёна, і даць мне дадаткова людзей, каб блакіраваць участак тайгі, дзе павінны знаходзіцца злачынцы.

— У Станавое, лічыце, яшчэ супрацоўнікаў не трэба накіроўваць?

— Я думаю, што не трэба. Славіну і Сімоху пакуль удаецца знаходзіцца там неапазнанымі. Пра іх прысутнасць ведае толькі невялікая колькасць актывістаў, адабраных для кантролю за бацькам Солаха і яго сваякамі.

— Так і быць, мы ўзмоцнім кантроль за дарогамі і заўтра ж накіруем вам у дапамогу невялікі атрад супрацоўнікаў, якія добра арыентуюцца ў тайзе. Выкарыстоўвайце іх для пошуку логава злачынцаў. Мяне турбуе, што Славін і Сімоха адарваны ад аддзялення. Падумайце, можа, недалёка ад Станавога арганізаваць «стаянку лесарубаў». Размясціўшы там з дзясятак супрацоўнікаў, вы зможаце аператыўна ўмяшацца, калі спатрэбіцца, дый сувязь надзейную падтрымліваць са Славіным. Ну, як Славін, не рвецца ў Беларусь?

— Напэўна, рвецца, таварыш палкоўнік, але ён чалавек стрыманы. У яго ж там маці, сястра. Перажывае ён і за лёс бацькі. Хлопец яшчэ малады, а перажыў колькі! Асабіста я перавёў бы яго ў Беларусь. Сам ён прасіцца не будзе. Яму патрэбна дапамога, а дакладней, ваша дапамога, таварыш палкоўнік.

— Добра, добра, я падумаю, але пакуль хай працуе.

23 Лейтэнант Новікаў

На пошце Новікаву сказалі, што надпіс на газеце «Мог. 43», напэўна, зрабіў паштальён.

Пажылы начальнік паштовага аддзялення хрыплым прастуджаным голасам казаў:

— «Мог.»— гэта скарочаная назва вуліцы, а лічба 43 пазначае нумар дома. — Начальнік пошты пацягнуўся па тоненькую папку. — Тут у мяне пералік вуліц горада. Давайце паглядзім, якія вуліцы вам могуць падысці.

Праз некалькі хвілін Новікаў зразумеў, што яму трэба ехаць на вуліцу Магілёўскую. Ён высветліў, якое паштовае аддзяленне абслугоўвае гэту вуліцу, і паехаў туды.

Паштовае аддзяленне размяшчалася ў маленькай драўляным дамку. Усярэдзіне — цесна, няўтульна і холадна. Начальніка на месцы не было. Маладзенькая дзяўчына, якая сядзела за фанернай перагародкай, сказала, што ў дом нумар сарок тры па вуліцы Магілёўскай сапраўды дастаўляецца газета «Советская Белоруссия». Падпісчыкам яе з’яўляецца Гарбылеўскі Мікалай Стэфанавіч.

— Дзе ён працуе? — спытаў оперупаўнаважаны.

Дзяўчына ўсміхнулася:

— Пошта не міліцыя і такіх звестак не ведае.

— А асабіста пра сябе якія звесткі маеце?

— А што вас цікавіць?

— Ну, напрыклад, вольныя вы сёння вечарам? — Новікаву спадабалася гэта сімпатычная дзяўчына, і калі б Мачалаў цяпер і пачуў такое пытанне, то, напэўна, не зразумеў бы свайго падначаленага. Новікаў быў халасты, і яго жаданне пазнаёміцца з дзяўчынай было натуральным.

Дзяўчына хацела штосьці адказаць, але раптам перастала ўсміхацца і зрабілася строгай і афіцыйнай. Лейтэнант азірнуўся і ўбачыў, што ў памяшканне ўвайшоў малады чалавек. Ён стаў побач з Новікавым і паглядзеў на дзяўчыну:

— Тася, ты хутка?

— Ты ж ведаеш, Вася, праз дваццаць мінут.

— Добра, я пачакаю.

У руках Вася трымаў сетку-авоську і бітон з малаком.

Новікаву ўсё стала ясна. Ён павярнуўся і выйшаў. «Чорт бы іх пабраў, гэтых прыгажунь, яшчэ малако маці на вуснах не обсохла, а яна ўжо замужам», — думаў ён, крочачы да дома нумар сарок тры. Дом быў невялікім, і ў ім, хутчэй за ўсё, пражывала не больш за адну сям’ю. Памеркаваўшы, Новікаў вырашыў не спяшацца заходзіць у гэты дом, а накіраваўся ў суседні.

Па суседстве жыла гаманкая бабулька, якая, відавочна, сумавала і была рада магчымасці пагаварыць з чалавекам. Дзякуючы ёй, Новікаў неўзабаве даведаўся, што ў суседнім доме пражывае з жонкай і двума дзецьмі начальнік аўтагаража Гарбылеўскі.

— Чалавек ён паважны, ветлівы, — характарызавала Гарбылеўскага бабулька, — пры сустрэчы заўсёды пагаворыць са мной, пра здароўе спытае. Не, што і казаць, цяпер такіх мужчын рэдка сустрэнеш.

— У камандзіроўкі ён часта ездзіць?

— Хто яго ведае. Бачу яго не кожны ж дзень, можа, і ездзіць.

— Ну, а сябруе з кім?

— Прыходзяць да іх у дом людзі, але я іх не ведаю.

— А вы самі, бабуля, часта ў іх бываеце?

— Я зусім туды не хаджу.

— Гэта чаму ж?

— А я з Любкай, яго жонкай, не ў ладах.

— А што такое?

— Ды так.

Бабулька збянтэжылася, і Новікаў зразумеў, што яна не хоча пра гэта казаць, і настойваць не стаў. Але гаспадыня пасля невялікай паўзы сказала:

— Муж яе, Мікалай Стэфанавіч, аднойчы прыйшоў раней часу дахаты, ну і заспеў яе з палюбоўнікам. Скандал у іх быў. Ён разводзіцца хацеў, але Любка перад ім проста ў двары на каленах поўзала, прабачэння прасіла, вось ён і застаўся з ёй. Я думаю, што з-за дзяцей гэта зрабіў. Сыну ўжо чатырнаццаць, а дачцэ дзесяць.

— А чаму вы з Любай не размаўляеце?

— Дык яна ж вырашыла, што гэта я яе мужа паклікала, калі да яе палюбоўнік прыйшоў.

— Ясна. — Новікаву хацелася яшчэ спытаць бабульку пра Г арбылеўскага, але ён разумеў, што гэтым можа выклікаць у яе падазрэнне, і таму ён пачаў цікавіцца іншымі суседзямі.

Пасля гэтага Новікаў накіраваўся ў дом Гарбылеўскага. Увайшоў у напаўцёмны калідор, старанна атрос ад снегу шапку і паліто, пастукаўся ў абабітыя брызентам дзверы. Адказу не пачуў і пацягнуў за ручку. Дзверы адкрыліся, і лейтэнант апынуўся ў невялікім пярэднім пакоі. З дзвярэй, якія вядуць у пакой, здзіўлена выглянула жанчына.

— Дабрыдзень! Дазвольце ўвайсці?

— Дабрыдзень, праходзьце, калі ласка.

Нягледзячы на ветлівае «калі ласка», жанчына холадна і насцярожана глядзела на незнаёмца.

— Мне патрэбен Мікалай Стэфанавіч.

— Ён на рабоце, але хутка павінен быць. Калі хочаце, пачакайце яго.

Новікаў улавіў у яе словах некаторую зацікаўленасць. Відавочна, малады ўзрост наведвальніка выклікаў цікавасць.

«Напэўна, дзівіцца, што можа звязваць мяне з яе мужам? — думаў лейтэнант, здымаючы паліто і вешаючы яго ў пярэднім пакоі на ўбіты ў сцяну цвік. — Скарыстаюся тым, што яна адна, і не буду хаваць, хто я».

Ён прайшоў у пакой і, перш чым сесці на прапанаванае крэсла, прадставіўся:

— Я — оперупаўнаважаны крымінальнага вышуку, вось, паглядзіце маё пасведчанне.

Гаспадыня мімаходам зірнула на чырвоную кніжку і расхвалявалася:

— А што здарылася?

— Нічога, проста мне трэба з вашым мужам пагаварыць.

Але жанчына не супакойвалася:

— Вы праўду кажаце? Можа, з сынам што здарылася? Ён чамусьці дома не начаваў, я ўжо ўся змарнавалася, перажываю за яго.