Николай Чергинец - За секунду да выстралу

— Вы малайчына, Лера. У мяне да вас просьба. — Славін падышоў да свайго стала, высунуў скрыню, адшукаў там два першыя фотаздымкі маладых людзей, якія трапілі пад рукі, і паказаў іх Сватковой:

— Не маглі б вы намаляваць вось гэтых?

— Цяпер?

— Ага.

— Калі вам трэба, то калі ласка. Давайце яшчэ паперу.

І дзяўчына ўзялася за работу. Гледзячы на фатаграфіі, яна хутка намалявала мужчын. Падабенства было дзіўным. Славін з захапленнем глядзеў на малюнкі і расхвальваў дзяўчыну. А тая, радасная і крыху збянтэжаная, стаяла каля стала і не ведала, куды дзець свае рукі.

— Слухайце, Лера, калі раптам мне прыйдзецца шукаць чалавека, якога са слоў трэба будзе намаляваць, я буду звяртацца да вас. Як вы на гэта гледзіце?

— Без энтузіязму, — усміхнулася дзяўчына, — але калі спатрэбіцца, заўсёды дапамагу.

— Дамовіліся. На развітанне ў мяне да вас толькі адна просьба: калі ўбачыце Жору ці даведаецеся штосьці пра яго, патэлефануеце мне.

Дзяўчаты пайшлі, а Славін накіраваўся ў дзяжурную часць.

— Слухай, Сцяпаныч, выручы мяне. Пашлі свой грузавік за дзвюма дзяўчатамі.

— Ведаеш, хлопец, сёння ты цэлы дзень толькі і важдаешся з маладымі дзяўчатамі.

— Я ж па справе. Мне трэба з імі тэрмінова апазнанне правесці.

— Давай адрасы, бачу, што ўсё адно ад цябе не адчэпішся.

Славін хутка напісаў адрасы Барадзько і Марушкі, а сам вярнуўся ў кабінет, дастаў бланкі пратаколаў апазнання асобы па фатаграфіі і, каб менш губляць часу, калі з’явяцца дзяўчаты, пачаў запаўняць іх.

Праз паўгадзіны дзяўчаты былі дастаўлены ў аддзяленне. Першай Жору апазнала Марушка. Уладзімір паклаў перад ёй тры малюнкі. Яна зірнула на іх і адразу ткнула пальцам у той, дзе быў намаляваны Жора.

— Вось ён! Што, можа, ужо злавілі?

— Пакуль не, але зловім.

Ён хутка скончыў усе фармальнасці і запрасіў Барадзько. Дзяўчына таксама, не марудзячы, упэўнена паказала на той жа малюнак.

Аформіўшы пратакол, Славін звярнуўся да абедзвюх:

— Дзяўчаты, паглядзіце ўважліва на гэты малюнак. Можа, тут якойнебудзь дэталі нестае?

Дзяўчаты доўга глядзелі, але нічога дапоўніць не змаглі. Славін падзякаваў ім і адпусціў, а сам зноў пайшоў да старшыны.

— Сцяпаныч, як толькі з’явіцца шафёр, ты яго накіруй ва ўпраўленне. — Ён працягнуў старшыне малюнак, на якім быў намаляваны Жора. — Там ёсць дзяжурны эксперт, хай ён хутка сфатаграфуе гэты малюнак, і фатаграфіі трэба сёння ж развезці па ўсіх аддзяленнях. У тлумачэнні трэба пісаць, што гэты злачынец напаў у лесе на грамадзянку Лазаркевіч.

— Слухай, Славін, — абурыўся старшына, — ты што, думаеш, мне больш рабіць няма чаго і я буду цэлы дзень толькі твае пытанні вырашаць: то дзяўчат прывязі і адвязі іх назад, то зараз ва ўпраўленне машыну гані.

— Пачакай, Сцяпаныч, — перабіў яго лейтэнант, — прывезці дзяўчат — гэта была мая просьба, а вось што да малюнка, дык гэта — загад. І не моршчыся, сам ведаеш, што з такімі рэчамі марудзіць нельга. Ён сёння можа патрапіць у міліцыю за што-небудзь, і яго спакойна адпусцяць. Шукай тады ветру ў полі. Ясна? — Славін у душы чартыхнуўся: «Зноў гэта гарчакоўскае слова». Старшына ўжо не спрачаўся. Узяў малюнак, уважліва паглядзеў на яго, імкнучыся запомніць, і адказаў:

— Ясна, зробім.

41 Рыта

Славін, разгублены і шчаслівы, стаяў на пероне і глядзеў на натоўп прыбыўшых і тых, хто іх сустракаў. Ён баяўся прапусціць Рыту. Побач з букетам кветак стаяла Жэня. Яна таксама напружана ўзіралася ў твары дзяўчат, спрабуючы па тых рысах, якія яна запомніла на фатаграфіі, пазнаць госцю.

Уладзімір убачыў Рыту. У руках у яе былі два вялікія чамаданы. Рыта глядзела па баках і шукала яго.

Уладзімір кінуўся да яе. Абдымаючы Рыту, прашаптаў ёй на вуха:

— Нарэшце. Я так цябе чакаў, так чакаў!

Падбегла Жэня, і дзяўчаты абняліся і пацалаваліся. Чамаданы аддалі Валодзю, а самі ішлі ўсю дарогу наперадзе. Уладзімір ішоў следам і дзівіўся, як магла Рыта несці такія цяжкія чамаданы, якія нават яму адцягвалі рукі. Яны селі ў трамвай і неўзабаве былі дома.

Анастасія Георгіеўна, выціраючы шчаслівыя слёзы, гаварыла:

— Як бы мне хацелася, каб цяпер тут быў бацька!

Калі ўсе сядзелі за сталом, Уладзімір спытаў:

— Рыта, а як атрымалася ўгаварыць начальства адпусціць цябе?

— Ой, і не пытай! Цэлую баталію вытрымала, але дамаглася свайго. Праўда, наш начальнік медаддзела аказаўся малайцом. Угаворваў мяне застацца, пагражаў, што не адпусціць, а сам пісаў вышэйшаму начальству рапарты з просьбай перавесці мяне на работу ў Мінск. Калі я пра гэта даведалася перад ад’ездам, вельмі здзівілася і расчулілася. Мяне перавялі сюды, сказалі, што месца ў інтэрнаце дадуць.

Уладзімір падняўся са свайго месца:

— Вы працягвайце чаяваць, а я — на работу.

— На якую работу? — абурылася Жэня. — Чалавек толькі прыехаў, а ты ўжо кідаеш яго на волю лёсу.

— Ну, па-першае, не на волю лёсу, а на апеку родных маці і сястры, а падругое, служба ёсць служба. Тым больш, — ён, як бы апраўдваючыся, зірнуў на Рыту, — у мяне сапраўды неадкладная справа, і марудзіць нельга.

Рыта ўсміхнулася:

— Нічога мы з ім, таварышы, не зробім, хай ідзе.

Уладзімір выйшаў з дому і ледзь не бягом накіраваўся ў аддзяленне, а Сваткова была ўжо там. Славін папрасіў прабачэння за спазненне, і яны адразу ж накіраваліся да таго дома, у пад’езд якога ўваходзіў аднойчы Жора са сваім знаёмым.

Дзяўчына ўпэўнена паказала на пад’езд:

— Вось сюды яны ўвайшлі.

— Не памыляецеся?

— Не, зрокавая памяць у мяне выдатная, не ведаю чаму, але мне добра запомніўся гэты пад’езд.

— Добра. Дзякуй вам, Лера. Вы можаце ісці, а я пабуду трохі тут.

Славін прайшоў уздоўж дома, увайшоў у двор. Адчувалася, што жыхары

тут любяць парадак. Роўнымі шэрагамі былі высаджаны дрэўцы, зелянеў хмызняк, на акуратных кветніках раслі кветкі. Як і меркаваў Уладзімір, пад’езд, на які паказвала яму дзяўчына, быў прахадным. Значыць, Жора разам з сябруком мог увайсці ў яго з вуліцы і выйсці ў двор. Славін вырашыў паглядзець, ці нельга праз двор прайсці ў іншы. На яго засмучэнне высветлілася, што можна. Двор хоць і быў абнесены высокім плотам, але ў ім было некалькі вялікіх дзірак, і Жора, калі добра ведае горад, мог скарыстацца гэтым.

«Уявім горшае, — думаў старшы оперупаўнаважаны, — Жора скарыстаўся пад’ездам, каб скараціць шлях. З гэтага вынікае, што ён уваходзіць у нейкі дом паблізу. Двор мяжуе з дварамі двух дамоў, размешчаных па вуліцы Чырвонай, а там — выхад да Пугачоўскай вуліцы. Але цяпер трэба абследаваць гэты двор, а дакладней кватэры, размешчаныя ў пад’ездзе. У доме шэсць паверхаў. Трэба паглядзець, колькі ў пад’ездзе кватэр».

Ён вярнуўся да дома і ўвайшоў у пад’езд. На першым паверсе было чатыры кватэры. Уладзімір падняўся на другі паверх — таксама чатыры. Атрымлівалася, што ў пад’ездзе дваццаць чатыры кватэры.