Николай Чергинец - За секунду да выстралу

Падрэзаў і Славін апынуліся ў складаным становішчы: выпусціць з поля зроку Астахаву і Клаўдзіна было смяротна небяспечна для жанчыны, а ісці за імі праз поле — паставіць пад удар усю аперацыю. Падрэзаў быў за тое, каб неадкладна затрымаць злачынцу і не рызыкаваць. Але Славін хацеў усю справу давесці да канца. Яго трывожыла тое, што Клаўдзін пасля затрымання, напэўна, будзе доўга ўпірацца. Пра пярсцёнак і плашч Лазаркевіч ён можа сказаць, што купіў у невядомага, а потым перапрадаў Астахавай, ці можа прыдумаць іншую версію, напрыклад: пярсцёнак і плашч папрасіў прадаць знаёмы хлопец, які паабяцаў па грошы прыйсці ў клуб будаўнікоў, а паколькі клуб зачынілі на рамонт, то сустрэча не адбылася. Таму Славін у гэту крытычную мінуту ліхаманкава шукаў выйсця з гэтага няпростага становішча. Усе яго думкі былі накіраваны на тое, каб не згубіць з вачэй пару, якая аддаляецца. Налева ішла прасёлкавая дарога, яна метраў праз трыста ўпіралася ў лес, які паўколам ахопліваў поле і сцяжынку, дзе віднеліся постаці Астахавай і Клаўдзіна.

— Лёша, давай па гэтай дарозе бягом да лесу, а там сустрэнем іх.

Падрэзаў зразумеў задуму сябра і, не адказваючы, пабег, Славін — за ім.

Вось і лес. Яны павярнулі направа і зноў пабеглі. Неўзабаве ўбачылі Клаўдзіна і Астахаву. Тыя якраз уваходзілі ў лес. Далей аператыўнікі ішлі паралельна, крыху воддаль ад іх.

Славін і Падрэзаў разумелі, што вельмі рызыкуюць, але былі ўпэўнены — трагедыі не дапусцяць. А каб затрымаць такога небяспечнага злачынцу, як Клаўдзін — трэба ўзяць яго на месцы злачынства.

Лес станавіўся ўсё гусцейшы. Уладзімір шапнуў:

— Давай да іх бліжэй, бачыш, на другім баку сцяжынкі хмызняк пачаўся, месца для яго зручнае.

Падрэзаў прапанаваў:

— Я перайду на той бок сцяжынкі, а ты ідзі па гэтай. Нам трэба быць побач з імі.

Яны так і зрабілі. Цяпер знаходзіліся амаль побач з Клаўдзіным і Астаха­вай. Было чуваць, як Астахава спытала:

— Доўга нам яшчэ тупаць?

Але адказу не прагучала. Прама з кустоў да іх ступіў мужчына. Гэта быў Алматаў. Ён гучна сказаў:

— Жора, прывітанне! Іду лесам, чую гутарку і вырашыў праверыць, хто так шуміць. Каго я бачу? Гэты ты, сяброўка? Ха-ха, са мной, нябось, не пайшла б у лес, а з Жорам — калі ласка!

Славін стаіўся: ён зразумеў задуму гэтых сябрукоў. Вырашылі напасці на жанчыну тут і сустрэчу накшталт выпадковай падрыхтавалі. «А дзе ж Рагозін? Ён жа за Алматавым пайшоў!»

У гэты момант Астахава злосна сказала:

— Ну, што мы стаім?

І яна пайшла наперад. Клаўдзін і Алматаў моўчкі пераглянуліся. Жора дастаў з кішэні паліто малаток і, замахваючыся на хаду, кінуўся ззаду на жан­чыну. Толькі хацеў Славін крыкнуць: «Стой! Рукі ўгару!»? — як наперадзе, метрах у шасці, раздаўся стрэл. Куля ўзарала зямлю перад нагамі Клаўдзіна, і тут жа пачуўся грозны воклік:

— Ні з месца! Рукі ўгару!

Славін убачыў, як Алматаў кінуўся ў процілеглы бок, у кусты, але праз імгненне, наткнуўшыся на магутны кулак Падрэзава, вылецеў адтуль назад на сцяжынку. Славін выйшаў са сваёй хованкі:

— Усім заставацца на сваіх месцах!

Падрэзаў устаў ззаду Клаўдзіна, які так і трымаў у руцэ малаток. Кожны з аператыўнікаў лічыў, што страляў яго напарнік, але тут з кустоў выйшаў Рагозін, і ўсё стала ясна. У Славіна ў кішэні былі наручнікі. Імі сашчапілі злачынцаў. Уладзімір спытаў у Клаўдзіна:

— Што, Жора, вырашыў яшчэ адну ахвяру на сумленне ўзяць?

Той маўчаў.

— Ну, што ты маўчыш, Клаўдзін?

— І прозвішча ўжо ведаеце? — здзіўлена спытаў Жора.

— А як жа. І прозвішча, і пасаду, і месца работы.

Рагозін дадаў:

— І нават магілу не перашкаджалі капаць.

Аператыўнікі здзіўлена пераглянуліся паміж сабой.

А Рагозін кіўнуў у бок Алматава:

— Вось гэты выкапаў яму, каб труп схаваць. Паглядзіце.

І ён рассунуў кусты, а там у дзесяці метрах — свежая яма. Славін падышоў да Астахавай, якая, здавалася, была абыякавай да ўсяго:

— Паглядзіце, Вера Валяр’янаўна, што яны хацелі зрабіць з вамі. — І Славін малатком, аднятым у Клаўдзіна, паказаў ёй на яму. Падвялі да яе і затрыманых. Астахава глядзела на яму, потым абышла яе і раптам — адкуль у яе сілы толькі ўзяліся — падскочыла да злачынцаў і пхнула Алматава ў яму. Той, пацягнуўшы за сабой Клаўдзіна, паляцеў уніз. Як толькі яны апынуліся ў яме, Астахава схапіла рыдлёўку, якая ляжала на краю ямы і так ударыла ёю Алматава па спіне, што той войкнуў і апусціўся на дно. Добра, што стукнула плазам. З крыкам «набрыдзі» жанчына ўжо замахнулася на Клаўдзіна, але Падрэзаў выхапіў у яе з рук рыдлёўку:

— Спыніцеся, яны нам жывыя патрэбныя!

Астахава ўмольна глядзела на работнікаў міліцыі:

— Родненькія, міленькія, ну дазвольце мне хоць бы пару разоў ударыць іх гэтай рыдлёўкай! Яны ж мяне, сволачы, хацелі закапаць тут! За што?! Разумееце, проста так, хацелі ўзяць і забіць мяне! Дазволіце, га?

Ледзь яе супакоілі. Выцягнулі затрыманых з ямы, і Падрэзаў загадаў усім ісці да ўзлеску, у бок горада. Выйшлі на сцяжынку. Наперадзе крочылі счэпленыя наручнікамі Клаўдзін і Алматаў, за імі — работнікі міліцыі. Замыкала працэсію Астахава.

Славін спытаў у Рагозіна:

— Доўга ты за Алматавым хадзіў?

— Не, сёння нядоўга. Раніцай ён узяў дома рыдлёўку і накіраваўся сюды. Ён капаў, а я адпачываў і чакаў вас, задума іх мне, калі Алматаў пачаў капаць яму, стала яснай. Таму я і стрэліў раней вас, бо быў гатовы да таго, што нападаць яны будуць менавіта тут.

Калі выйшлі з лесу, Славін параўняўся з Клаўдзіным.

— Гэтым малатком ты Іру стукнуў?

Клаўдзін памаўчаў трохі, зірнуў на Славіна і адвёў у бок вочы:

— Не, той я выкінуў.

— Куды выкінуў?

— Пакажу.

48 Капітан міліцыі Уладзімір Міхайлавіч Славін

— Здравія жадаю, таварыш капітан! — адказаў на прывітанне начальніка аддзялення крымінальнага вышуку дзяжурны. Старшы лейтэнант, мужчына сярэдніх гадоў, з няголеным, крыху азызлым, стомленым тварам, ужо заканчваў дзяжурства. Засталося толькі далажыць кіраўніцтву пра здарэнні і здаць справы новаму дзяжурнаму. Аднаго погляду на твары дзяжурнага і яго памочніка — маладзенькага, нядаўна дэмабілізаванага з войска сяржанта — было дастаткова, каб зразумець: ноч была клопатнай.

Капітан сказаў:

— Бярыце матэрыялы і прыходзіце да мяне! — Ён выйшаў з дзяжурнага пакоя і, крочачы па калідоры, падумаў: «Калі мне не тэлефанавалі, значыць, складаных пытанняў не павінна быць. Хоць любое пытанне, з якім звяртаюцца людзі ў міліцыю, для іх далёка не простае».

Ён зняў кіцель, павесіў яго ў шафу і, не спяшаючыся, падышоў да стала. Блакітная міліцэйская кашуля вельмі пасавала гэтаму высокаму, цёмнавалосаму, з чорнымі цыганскімі вачыма чалавеку. Стройны, падцягнуты, з загарэлым хударлявым тварам, ён быў падобны на баксёра. У кожным руху адчуваліся стоеная сіла і кіпучая энергія. Здавалася, што капітан увесь час стрымлівае сябе, прымушае не спяшацца.