Максим Дзевенис - Польские сказки

Czarownica w postaci wielkiego sokoła ustawnie wybijała w kościele okna. W tejże wsi samej, gdzie stał kościół, było trzech braci, którzy się uwzięli, by zabić szkodnego sokoła. Ale na próżno dwaj starsi ze strzelbami czatowali; ile razy ptak nadlatywał, sen kleił im powieki i budzili się dopiero brzękiem szyb potłuczonych z domu bożego.

Poszedł i najmłodszy na czaty; lecz żeby nie zasnął, pod brodą położył sobie cierni, by jak głowę pochyli, snem zmorzony, z ukłuciem się ocknął.

Już miesiąc zeszedł(уже месяц сошёл = вышел; miesiąc – уст. месяц /луна/; zejść – сойти ) , rozwidnił wieczór(осветил вечер) , słyszy szum wielki(слышит он шум большой = громкий) . Czarownica go dojrzała i spuściła nań drzymotę(колдунья его увидела и наслала на него дремоту; spuścić – спустить; ниспослать, наслать; nań – на него; drzymota – диал. дремота ) . Skleiły się powieki(слепились веки) , ale zaledwo głowa spadła mu na ramię(но, едва голова упала ему на плечо; zaledwo = zaledwie; spaść – упасть; mu – ему ) , aż do krwi cierniem ukłuty rozbudził się zaraz(как до крови шипом уколотый, он проснулся тотчас; aż – аж; так, что даже; krew – кровь ) . Widzi(видит) , że sokół już blisko kościoła(что сокол уже возле костёла) , porywa strzelbę(хватает ружьё) , mierzy(целиться) , a z odgłosem wystrzału upada pod wielki kamień sokół ze zgruchotanym skrzydłem(а = и с эхом выстрела падает под большой камень сокол с раздробленным крылом; odgłos – отзвук, отголосок, эхо; zgruchotać – сокрушить, раздробить ) . Przybiega w to miejsce i dostrzega(прибегает в то место и видит; przybiec – прибежать; dostrzec – заметить, увидеть ) , że pod tym kamieniem roztwarła się niezmierzona przepaść(что под этим камнем растворилась необъятная бездна; roztworzyć się – раствориться; niezmierzony – неизмеримый, необъятный; przepaść – пропасть, бездна ) . Daje znać braciom(даёт знать братьям) , ci przynieśli sznur długi i łuczywa dosyć(те принесли длинную верёвку и достаточно лучины) ; uwiązali go i z zapalonymi drzazgami spuścili na dno(привязали его и с зажжёнными щепками опустили на дно) . Ciemno było z początku(темно было сначала) , a smolne łuczywo oświecało tylko ściany wilgotne i brudne(а смолистая лучина освещала только стены, влажные и грязные) . Aż nagle ukazała się piękna kraina(аж = как вдруг появилась прекрасная страна) ; kwitły tam kwiaty ciągle bez zmiany i zawsze zielone drzewa(цвели там цветы постоянно без изменения = неизменно и всегда зелёные деревья; kwitnąć – цвести ).

Już miesiąc zeszedł, rozwidnił wieczór, słyszy szum wielki. Czarownica go dojrzała i spuściła nań drzymotę. Skleiły się powieki, ale zaledwo głowa spadła mu na ramię, aż do krwi cierniem ukłuty rozbudził się zaraz. Widzi, że sokół już blisko kościoła, porywa strzelbę, mierzy, a z odgłosem wystrzału upada pod wielki kamień sokół ze zgruchotanym skrzydłem. Przybiega w to miejsce i dostrzega, że pod tym kamieniem roztwarła się niezmierzona przepaść. Daje znać braciom, ci przynieśli’ sznur długi i łuczywa dosyć; uwiązali go i z zapalonymi drzazgami spuścili na dno. Ciemno było z początku, a smolne łuczywo oświecało tylko ściany wilgotne i brudne. Aż nagle ukazała się piękna kraina; kwitły tam kwiaty ciągle bez zmiany i zawsze zielone drzewa.

Wśród tej krainy stał wielki zamek(посреди этой страны стоял большой замок; wśród – среди, посреди ) , cały z muru i kamieni(весь из камней = из камня; mur – кладка; kamień – камень ) ; żelazna brama stała otworem(ворота стояли открытыми: «открыто»; otwór – отверстие; otworem – открыто ) . Śmiały młodzieniec na zamek wchodzi(смелый юноша входит на = в замок; młodzieniec – молодой человек, юноша ) , a pierwsza izba miedziana(первая комната медная; izba – помещение, комната ) . W niej siedzi panna(в ней сидит барышня) , złoty włos czesze(золотой волос = золотые волосы расчёсывает; czesać – чесать, расчёсывать ) , co włos upadnie(каждый раз, когда волосок упадёт; co – каждый раз, когда ) , zabrzęczy(зазвенит; zabrzęczeć – забренчать, зазвенеть ) . Widzi, że gładka(видит, что пригожая; gładki – гладкий; уст. диал. пригожий ) , białego ciała(белого тела) , oczu sokolich(глаз сокольих) , złotego włosa(волос золотых) ; rozmiłowany klęka i prosi(влюблённый, становится на колени и просит = спрашивает; rozmiłować się – сильно полюбить, пристраститься; уст. страстно полюбить; prosić – просить; klękać – становиться на колени ) , czy go nie przyjmie za męża(не примет ли она его в мужья; za – в /при указании на должность, функцию, роль; также перев. беспредложной конструкцией/ ) . Piękna dziewczyna oddaje rękę(прекрасная девушка отдаёт руку) , ale zarazem ostrzega(но вместе с тем предостерегает; zarazem – вместе с тем; ostrzegać – остерегать, предостерегать ) , że nie wpierw wynijść może na ziemię(что она не прежде может выйти на землю; wynijść – уст. выйти ) , dopóki matkę jej, czarownicę, nie zabije(пока он мать её, колдунью, не убьёт) . Lecz niczym więcej zabić nie zdoła(но ничем больше убить не сможет; zdołać – суметь, смочь ) , jak tylko mieczem(как только мечом) , co wisiał w zamku(что висел в замке; wisieć – висеть ) ; a miecz tak ciężki(а меч так тяжёл) , że go nie dźwignie(что он его не поднимет; dźwignąć – поднять /с трудом/ )!

Wśród tej krainy stał wielki zamek, cały z muru i kamieni; żelazna brama stała otworem. Śmiały młodzieniec na zamek wchodzi, a pierwsza izba miedziana. W niej siedzi panna, złoty włos czesze, co włos upadnie, zabrzęczy. Widzi, że gładka, białego ciała, oczu sokolich, złotego włosa; rozmiłowany klęka i prosi, czy go nie przyjmie za męża. Piękna dziewczyna oddaje rękę, ale zarazem ostrzega, że nie wpierw wynijść może na ziemię, dopóki matkę jej, czarownicę, nie zabije. Lecz niczym więcej zabić nie zdoła, jak tylko mieczem, co wisiał w zamku; a miecz tak ciężki, że go nie dźwignie!

I poszedł dalej(и он пошёл дальше) . W srebrnej komnacie(в серебряном покое; komnata – покой ) , siedziała siostra rodzona(сидела родная сестра; siedzieć – сидеть ) , srebrny włos czesze(серебряные волосы расчёсывает) , co włos upadnie(каждый раз, когда волосок упадёт) , to brzęczy jakoby struna(то звенит что струна) . Ta miecz podała(та меч подала) , ale nie dźwignął(но он не поднял) , na próżno wytężał siły(напрасно напрягал силы) , aż trzecia siostra dała mu kropli(пока третья сестра не дала ему капли; aż – пока не ) , co mocniejszym człeka robią(что делают человека сильнее; człek – книжн. человек ) . Wypił jedne(выпил одно = одну) , lecz nie dźwignął(но не поднял) ; wypił drugą(выпил вторую) , podniósł trochę(поднял немного; podnieść – поднять ) ; za trzecią dopiero kroplą zaczął ciężkim mieczem władać(за = после третьей только капли начал тяжёлым мечом владеть).

I poszedł dalej. W srebrnej komnacie, siedziała siostra rodzona, srebrny włos czesze, co włos upadnie, to brzęczy jakoby struna. Ta miecz podała, ale nie dźwignął, na próżno wytężał siły, aż trzecia siostra dała mu kropli, co mocniejszym człeka robią. Wypił jedne, lecz nie dźwignął; wypił drugą, podniósł trochę; za trzecią dopiero kroplą zaczął ciężkim mieczem władać.

Wtedy, utajony w zamku(тогда, затаённый = затаившись в замке; utaić się – затаиться ) , czekał matki-czarownicy(ждал матери-колдуньи) ; ciemnym zmrokiem nadlatuje(тёмными сумерками = в тёмных сумерках она прилетает; zmrok – сумерки ) , na jabłoni dużej siada(садится на большую яблоню; siadać na czymś – садиться на что-л. ) , poskubała złotych jabłek i upadła pod jabłonią(пощипала золотых яблок и упала под яблоней; jabłko – яблоко ) . Wnet przybrała postać człeka i z sokoła jest niewiasta(сразу приняла вид человека и из сокола есть = стала женщиной; postać – форма, вид; niewiasta – женщина ) . Czekał na to młody junak(ждал этого молодой смельчак; czekać na coś – ждать что-л., чего-л.; junak – молодец, удалец, смельчак ) , machnął silnie ostrym mieczem(махнул сильно острым мечом) , spadła głowa(упала голова) , krew trysnęła(кровь брызнула; trysnąć – забить струёй; хлестнуть; брызнуть ).