Максим Дзевенис - Польские сказки

Trzeci znów prawi:

– Pani w Paprocinach, od siedmiu lat chorująca, już wkrótce naszą będzie; mąż jej cały prawie majątek na lekarzy stracił, ale jej nikt nie pomoże, bo tego żaden nie wie, że ona hostię wypluła i że żaba, która ją połknęła, siedzi w jej izbie pod wielką szafą; chcąc tedy chorą do zdrowia przyprowadzić, trzeba żabę rozciąć, hostię z niej wydobyć, obmyć i chorej dać pożyć.

– Wiem ci ja więcej(я знаю больше; ci – тебе ) – rzekł pierwszy(сказал первый) . – Oto niedawno spostrzegłem(вот я недавно заметил; spostzrec – заметить ) , że tu pod szubienicą rośnie takie ziele(что здесь под виселицей растёт такая трава; rosnąć – расти ) , że gdyby ślepy(что если бы слепой) , choć z urodzenia(хоть с /самого/ рождения) , oczy sobie nim potarł(глаза себе ей потёр; potzreć – потереть ) , to by sobie zaraz wzrok przywrócił(то бы себе тотчас зрение вернул).

– Wiem ci ja więcej – rzekł pierwszy. – Oto niedawno spostrzegłem, że tu pod szubienicą rośnie takie ziele, że gdyby ślepy, choć z urodzenia, oczy sobie nim potarł, to by sobie zaraz wzrok przywrócił.

Wtem zegar godzinę dwunastą uderzył i owe trzy kruki wnet odleciały(вдруг часы пробили двенадцать, и те три ворона сразу же улетели; wnet – сейчас, скоро; сразу же ) . Ślepy począł macać po słupach i przekonał się(слепой начал ощупывать столбы и убедился: «начал щупать по столбах»; macać – щупать, ощупывать ) , że leżał pod szubienicą(что лежал рядом с виселицей) ; dalej zaczął znowu macać po trawie(дальше = потом стал снова ощупывать траву) , urwał jedno ziółko(сорвал одну травку) , drugie i trzecie(вторую и третью) , aż wreszcie trafiwszy na to(пока наконец, не наткнувшись на ту; aż – пока не ) , co wzrok przywraca(что зрение возвращает) , gdy nim potarł oczy(когда ей потёр глаза) , poczęło mu w nich błyszczeć(начало ему в них блестеть) , aż dalej coraz bardziej robiło mu się jaśniej(аж = а дальше делалось ему всё светлей) , na koniec przejrzał zupełnie(наконец прозрел совершенно) . Wtedy, gdy już świtać zaczęło(тогда, когда уже рассветать начало; świt – рассвет ) , szedł na Bóg zdarz i dopytywał się do wioski i do domu owej położnicy(шёл = пошёл куда глаза глядят и расспрашивал, /как добраться/ до деревни и до дома той роженицы: «шёл на Бог угадай…»; zdarzyć się — произойти, случиться; диал. угадаться; dopytywać się o kogoś, coś – расспрашивать о ком-л., чём-л. ) , o której krucy sobie radzili(о которой вороны себе = между собой совещались) . Już się zmierzchało(уже смеркалось; zmierzch – сумерки ) , gdy tam przyszedł i o nocleg gospodarza prosił(когда туда пришёл и ночлега у хозяина просил = попросил).

Wtem zegar godzinę dwunastą uderzył i owe trzy kruki wnet odleciały. Ślepy począł macać po słupach i przekonał się, że leżał pod szubienicą; dalej zaczął znowu macać po trawie, urwał jedno ziółko, drugie i trzecie, aż wreszcie trafiwszy na to, co wzrok przywraca, gdy nim potarł oczy, poczęło mu w nich błyszczeć, aż dalej coraz bardziej robiło mu się jaśniej, na koniec przejrzał zupełnie. Wtedy, gdy już świtać zaczęło, szedł na Bóg zdarz i dopytywał się do wioski i do domu owej położnicy, o której krucy sobie radzili. Już się zmierzchało, gdy tam przyszedł i o nocleg gospodarza prosił.

– Tu byście bardzo zły nocleg mieli(здесь вы бы очень плохой имели ночлег) – odpowiada mu gospodarz(отвечает ему хозяин) – żona moja w połogu(жена у меня родила недавно: «в послеродовом периоде»; połóg – послеродовой период ) , dziecko całą noc niespokojne(ребёнок всю ночь неспокойный) , lepiej(лучше) , żebyście poszli do sąsiada(чтобы вы пошли к соседу) , on nie ma małych dzieci(у него нет маленьких детей).

– Tu byście bardzo zły nocleg mieli – odpowiada mu gospodarz – żona moja w połogu, dziecko całą noc niespokojne, lepiej, żebyście poszli do sąsiada, on nie ma małych dzieci.

– Wolę ja u was choćby pod ławą leżeć(я предпочитаю у вас хоть под лавкой лежать) – rzekł biedny i usiadł blisko łóżka(сказал бедный и сел возле кровати) , czuwał ciągle(не спал/следил постоянно) , a gdy dziewka wedle zwyczaju łyżki na stół rzuciwszy odeszła i położnica kichnęła(а когда девка по /своему/ обыкновению ложки на стол кинув, ушла, и роженица чихнула; wedle = według czegoś – по, согласно чему-л. ) , rzekł do niej(сказал ей) : „Boże wam daj zdrowie(дай вам Бог здоровья) !” Wtedy zaszumiało(тогда зашумело; zaszumieć – зашуметь ) , jakby wicher wielki powstał(словно вихрь большой = сильный поднялся) , i obrazki wszystkie ze ścian spadły(и образки все со стен упали = попадали; obrazek – картинка; церк. образок; spaść – упасть ) , bo już diabli wtenczas przyciesie domu byli podnieśli(потому что черти тогда подняли уже нижние балки дома; diabeł – чёрт ) . Gospodarz i wszyscy domownicy przelękli się bardzo i dopiero biedny ślepy całą rzecz opowiedział(хозяин и все домашние перепугались очень, и только бедный слепой всё дело = обо всём рассказал; opowiedzieć – рассказать; przelęknąć się – испугаться, перепугаться ) , a gospodarz nie tylko sowicie go obdarzył(а хозяин не только щедро его одарил) , ale i do miasta(но и в город) , gdzie studnię robiono(где колодец делали: «делано») , odwieźć kazał(отвезти велел).

– Wolę ja u was choćby pod ławą leżeć – rzekł biedny i usiadł blisko łóżka, czuwał ciągle, a gdy dziewka wedle zwyczaju łyżki na stół rzuciwszy odeszła i położnica kichnęła, rzekł do niej: „Boże wam daj zdrowie!” Wtedy zaszumiało, jakby wicher wielki powstał, i obrazki wszystkie ze ścian spadły, bo już diabli wtenczas przyciesie domu byli podnieśli. Gospodarz i wszyscy domownicy przelękli się bardzo i dopiero biedny ślepy całą rzecz opowiedział, a gospodarz nie tylko sowicie go obdarzył, ale i do miasta, gdzie studnię robiono, odwieźć kazał.

Ogłosił on tam zaraz(объявил он там сразу) , że by się podjął wody w tym mieście dostać(что воду в этом городе возьмётся достать; podjąć się czegoś – взяться за что-л.; взять на себя что-л. ) . Mówiono mu(говорили ему) , że tam już nie tacy majstrowie pracowali(что там уже и не такие мастера работали; majster – мастер ) , a dokonać tego nie mogli(а сделать этого не могли; dokonać czegoś – совершить, сделать что-л. ) ; on jednak nie dał się odstraszyć i żądał potrzebnych narzędzi(он, однако, не дал себя отпугнуть и требовал необходимых инструментов; się – себя ) . Nim go w głębię puszczono(прежде чем его в глубину пустили; głąb – глубь, глубина ) , zastrzegł sobie(предупредил: «оставил за собой»; zastrezc – оговорить; zastzrec sobie – оставить за собой ) , aby gdy zawoła lub da znak zaraz go na wierzch wyciągniono(чтобы, когда он крикнет или даст знак, тотчас его наверх вытащили; wyciągnąć – вытянуть, вытащить ) . Ledwo tam przez godzinę kopał(едва час там копал: «в течение часа»; ledwo = ledwie; przez – в течение /о промежутке времени/ ) , a już otwarły się poniki(а уже открылись источники; ponik – диал. источник ) , wołał więc(итак = поэтому он кричал; więc – итак, стало быть, следовательно ) , by go wyciągniono(чтобы его вытащили: «чтобы его вытащено») ; i gdy go do góry wydobyto(и когда его наверх достали; góra – верх; do góry – вверх ) , woda wierzchem studni poczęła się dobywać on poskoczył po pierzynę do pierwszego domu(вода через верх колодца стала выходить, он побежал за периной в первый /попавшийся/ дом; poskoczyć – побежать; сбегать ) , nakrył studnię i woda utęchła(накрыл колодец и вода утихла) . Rząd miasta zapłacił mu dobrze za tę usługę(правительство города = городской совет заплатил ему хорошо за эту услугу; rząd – ряд; правительство ).

Ogłosił on tam zaraz, że by się podjął wody w tym mieście dostać. Mówiono mu, że tam już nie tacy majstrowie pracowali, a dokonać tego nie mogli; on jednak nie dał się odstraszyć i żądał potrzebnych narzędzi. Nim go w głębię puszczono, zastrzegł sobie, aby gdy zawoła lub da znak zaraz go na wierzch wyciągniono. Ledwo tam przez godzinę kopał, a już otwarły się poniki, wołał więc, by go wyciągniono; i gdy go do góry wydobyto, woda wierzchem studni poczęła się dobywać on poskoczył po pierzynę do pierwszego domu, nakrył studnię i woda utęchła. Rząd miasta zapłacił mu dobrze za tę usługę.