Максим Дзевенис - Польские сказки

Kupił on sobie zaraz bryczkę i parę koni i prędko jechał do Paprocin(купил он себе сразу же бричку и пару лошадей и быстро ехал = поехал в Папроцины) . Przybywszy tam zgłosił się(прибыв туда, заявил: «заявил себя»; zgłosić – заявить ) , że by chciał panią ozdrowić(что он хотел бы госпожу вылечить; chcieć – хотеть; ozdrowić = wyleczyć ) . Mąż mówi(муж /её/ говорит) :

– Zapłacę(заплачу; zapłacić ) , ile będę w stanie(сколько смогу: «буду в состоянии»; być w stanie – быть в состоянии, быть способным что-л. сделать, stan – состояние, положение ) , czyń tylko, co możesz(только делай, что можешь; czynić – делать ).

Kupił on sobie zaraz bryczkę i parę koni i prędko jechał do Paprocin. Przybywszy tam zgłosił się, że by chciał panią ozdrowić. Mąż mówi:

– Zapłacę, ile będę w stanie, czyń tylko, co możesz.

Przychodzień kazał szafę ogromną na bok usunąć(прибывший велел шкаф огромный в сторону отодвинуть; bok – бок; сторона; na bok – в сторону ) , rozciął szkaradną żabę mieczem(разрубил мечом безобразную лягушку; szkaradny – отвратительный, мерзкий, безобразный ) , dobył z niej hostię i opłukawszy dał ją pożyć wyschłej i ledwie już dychającej jejmości(вынул из неё облатку и, ополоснув, дал её вкусить высохшей госпоже, которая уже едва дышала: «еле уже дышащей») . Za kilka godzin już cokolwiek posiłku przyjęła i siedzieć mogła(через несколько часов уже немного пищи приняла и сидеть могла; za – через /о времени/; cokolwiek – несколько, немного; posiłek – еда; приём пищи ) ; drugiego dnia już się w pokoju przechodziła(второго дня = на другой день уже по комнате ходила: «в комнате проходилась»; pokój – комната ) ; trzeciego już na dwór wyszła(на третий уже во двор вышла; wyjść na dwór – выйти во двор ) . Mąż zapłacił sowicie cudownemu lekarzowi(муж /её/ заплатил щедро чудесному лекарю; lekarz – врач, лекарь ) , który też spiesznie do swoich wrócił(который также поспешно к своим вернулся) . Gdy go zobaczył brat i żona(когда его увидел брат и /его/ жена) , wielce się mu dziwowali(весьма ему = этому дивились) , a on rzekł(а он сказал) :

Przychodzień kazał szafę ogromną na bok usunąć, rozciął szkaradną żabę mieczem, dobył z niej hostię i opłukawszy dał ją pożyć wyschłej i ledwie już dychającej jejmości. Za kilka godzin już cokolwiek posiłku przyjęła i siedzieć mogła; drugiego dnia już się w pokoju przechodziła; trzeciego już na dwór wyszła. Mąż zapłacił sowicie cudownemu lekarzowi, który też spiesznie do swoich wrócił. Gdy go zobaczył brat i żona, wielce się mu dziwowali, a on rzekł:

– Chciałeś mi(хотел ты мне; mi – мне ) , bracie(брат) , złe wyrządzić(злое = зло причинить) , a mnie to na dobre wyszło(а мне это на доброе = добром вышло; nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło – нет худа без добра ) ; tak i tak mi się powodziło(так и так со мной было: «мне жилось»; powodzić się – везти; удаваться; житься ).

Brat zazdrościł mu bardzo tego szczęścia i raz mówi do niego(брат завидовал сильно этому счастью и однажды говорит ему; zazdrościć czegoś – завидовать чему-л.; mówić do kogoś – говорить кому-л. ) :

– Wiesz ty co(знаешь что) , braciszku(братишка; braciszek ) ! zrób mi ty też tak, jak ja tobie zrobiłem(сделай ты мне тоже так, как я тебе сделал; zrobić – сделать ) , i zaprowadź mnie pod szubienicę(и отведи меня к виселице; zaprowadzić – отвести, свести ).

– Chciałeś mi, bracie, złe wyrządzić, a mnie to na dobre wyszło; tak i tak mi się powodziło.

Brat zazdrościł mu bardzo tego szczęścia i raz mówi do niego:

– Wiesz ty co, braciszku! zrób mi ty też tak, jak ja tobie zrobiłem, i zaprowadź mnie pod szubienicę.

Brat nie chciał tego żadnym sposobem zrobić(брат никаким образом = никак не хотел этого делать; w żaden sposób – никоим образом, никак; sposób – способ, образ ) , ale bogacz koniecznie prosił i spoczynku mu nie dał(но богач непременно = настойчиво просил и покоя ему не давал: «не дал»; spoczynek – отдых; покой ) . Nie mogąc się tedy wymówić(не в силах отказаться) , zrobił, tak jak on chciał(он сделал, так как он хотел) , i zaprowadził go pod szubienicę(и отвёл его к виселице) . Siedział tam(сидел он там; siedzieć ) , aż godzina jedenasta wybiła(пока одиннадцать часов не пробило) . Przyleciały znów trzy kruki i nuż rozprawiać(прилетели снова три ворона и ну разглагольствовать; przylecieć – прилететь ) , co słychać(что нового: «что слышно») ? Pierwszy mówi(первый говорит) :

Brat nie chciał tego żadnym sposobem zrobić, ale bogacz koniecznie prosił i spoczynku mu nie dał. Nie mogąc się tedy wymówić, zrobił, tak jak on chciał, i zaprowadził go pod szubienicę. Siedział tam, aż godzina jedenasta wybiła. Przyleciały znów trzy kruki i nuż rozprawiać, co słychać? Pierwszy mówi:

– Żle(плохо) , położnicę nam wydarli(роженицу у нас вырвали = отобрали; wydrzeć komuś – вырвать у кого-л. ) ; w mieście wody dostali(в городе воду получили; dostać czegoś – получить что-л. ) , a pani w Paprocinach wyzdrowiała(а госпожа в Папроцинах выздоровела; wyzdrowieć – выздороветь ) ; trzeba patrzeć(нужно смотреть) , azali nas też tu kto nie podsłuchuje(не подслушивает ли нас тут кто-нибудь тоже; azali — уст. ужели, неужели, ли ).

Zleciał na dół i wnet woła(слетел вниз и сразу кричит, zlecieć – слететь; dół – низ; na dół – вниз ) :

– Przybywajcie(летите сюда: «прибывайте») ! mamy tu tego szpaka(этот проныра здесь: «имеем здесь…»).

Kruki zleciawszy(вороны, слетев) , żywo bogacza rozszarpały(живьём богача растерзали; rozszarpać – разорвать; растерзать ) . Taką odebrał zapłatę za nieczułość i chciwość swoją brat wyrodny i chciwy(такую плату получил за свою бесчувственность и жадность брат злой и жадный; wyrodny – преступный /о родителях, детях/: wyrodny syn – выродок ).

– Żle, położnicę nam wydarli; w mieście wody dostali, a pani w Paprocinach wyzdrowiała; trzeba patrzeć, azali nas też tu kto nie podsłuchuje.

Zleciał na dół i wnet woła:

– Przybywajcie! mamy tu tego szpaka.

Kruki zleciawszy, żywo bogacza rozszarpały. Taką odebrał zapłatę za nieczułość i chciwość swoją brat wyrodny i chciwy.

W pewnej wsi mieszkał owczarz(в одной деревне жил овчар; wieś – деревня; pewien – некий, некоторый ) , który miał trzech synów(у которого было три сына: «который имел трёх сыновей»; mieć – иметь ) ; dwaj starsi byli mądrzy(двое старших были умные; starszy – старший; mądry – умный ) , a trzeci był głupi i nazywał się Maciuś(а третий был глупый и звали его Мацюсь; nazywać się – называться; jak się nazywasz? – как тебя зовут? ).

Trafiło się raz(случилось однажды: «попалось однажды»; trafić się – попасться, встретиться ) , że owczarz poszedł na jarmark(что овчар пошёл на базар; pójść – пойти; jarmark – ярмарка, базар ) , więc dwaj starsi synowie mieli paść gromadę(поэтому двое старших сыновей должны были пасти отару; więc – итак, стало быть, следовательно; mieć – в соч. с неопр. формой глагола означает долженствование; gromada – толпа, множество, масса ) . Maciuś nie chciał iść w pole(Мацюсь не хотел идти в поле; chcieć ) , bo zawsze siadywał w piecu i piekł perki w popiele i spał(потому что всегда сидел в печи = на печи , пёк картошку в золе и спал; piec – печь; perka – диал. картошка; popiół – зола, пепел ) . Tego jednak dnia zbudzili go matusia w samo południe i kazali mu zanieść braciom obiad(однако того дня = в тот день разбудили его матушка в самый полдень и велели ему отнести братьям обед; go – его; mu – ему ) , i dali mu dwojaczki(и дали ему два горшка; dwojaczki – два глиняных горшка, соединённых ручкой ) ; w jednym garnuszku było kwaśne(в одном горшочке было кислое = капустник; garnuszek – горшочек; garnek – горшок ) , a w drugim kluski(а во втором – клёцки) . W torbę włożyła matka pół bochenka chleba i rzekła(в сумку положила мать полбуханки хлеба и сказала; bochenek – буханка; rzec – сказать ) :