Максим Дзевенис - Польские сказки

– To mój syn(это мой сын)!

– Zgadłaś – rzecze czarownik – ale czeka cię jeszcze druga próba.

To mówiąc chwycił za trąbę srebrną, na cztery strony świata zatrąbił, i nadleciało, jak chmura, całe stado białych jak mleko gołębi, które rzuciły się na groch posypany i chciwie go chwytać zaczęły.

– Zgadnij pomiędzy nimi twego syna – rzekł czarownik. Matka spostrzegłszy gołąbka, który udawał tylko, że groch chwyta, ale go wcale nie jadł, zawołała:

– To mój syn!

– I jeszcze zgadłaś(и ещё /раз/ отгадала) ! no, terazże trzecia i ostatnia próba(ну, теперь же третье и последнее испытание) : jeśli zgadniesz(если отгадаешь) , zabierzesz syna(заберёшь сына; zabrać – забрать ) , jeśli nie(если нет) , u mnie zostanie(он у меня останется).

I zatrąbił na cztery strony świata w trąbę złotą(и затрубил на четыре стороны света в золотую трубу) : rozległy się w powietrzu jakieś dźwięczne śpiewy(раздалось в воздухе какое-то звонкое пение: «звонкие пения»; rozlec się – раздаться; dźwięczny – звонкий, звучный ) , zaczęły się spuszczać parami piękne dziewice w białych jak śnieg sukienkach(начали опускаться парами прекрасные девицы в белых как снег платьях) , w różowych przepaskach(в розовых повязках) , w prześlicznych wieńcach z bławatek i okrążywszy szewcową(в прелестных венках из васильков и, окружив жену сапожника; wieniec – венок; bławatka = bławatek – василёк ) , stanęły nieruchomo(остановились неподвижно).

– I jeszcze zgadłaś! no, terazże trzecia i ostatnia próba: jeśli zgadniesz, zabierzesz syna, jeśli nie, u mnie zostanie.

I zatrąbił na cztery strony świata w trąbę złotą: rozległy się w powietrzu jakieś dźwięczne śpiewy, zaczęły się spuszczać parami piękne dziewice w białych jak śnieg sukienkach, w różowych przepaskach, w prześlicznych wieńcach z bławatek i okrążywszy szewcową, stanęły nieruchomo.

Przypatrując się pilnie każdej(присматриваясь внимательно к каждой; przypatrywać się komuś, czemuś – присматриваться к кому-л., чему-л. ) , matka chodzi od jednej dziewicy do drugiej(мать ходит от одной девицы к другой) , spostrzega na koniec u jednej malutką bożą krówkę nad brwiami(замечает наконец у одной крошечную божью коровку над бровями; malutki – маленький, крошечный ) , zawołała więc radośnie(поэтому воскликнула радостно) :

– To mój syn(это мой сын)!

Przypatrując się pilnie każdej, matka chodzi od jednej dziewicy do drugiej, spostrzega na koniec u jednej malutką bożą krówkę nad brwiami, zawołała więc radośnie:

– To mój syn!

I wszystkie dziewice znowu przez okno uleciały(и все девицы снова через окно улетели) , a ta, którą szewcowa poznała(а та, которую жена сапожника узнала) , jej się synem rodzonym stała(стала ей родным сыном) ; syn rzucił się w objęcia matki i za wyzwolenie siebie serdecznie dziękował(сын бросился в объятия матери и за освобождение себя = своё освобождение сердечно благодарил).

Szczęśliwi powracają do domu(счастливые возвращаются домой; do domu – домой ) , ale uczeń czarownika zaraz spostrzegł(но ученик колдуна сразу заметил) , że w nim znowu po dawnemu bieda osiadła(что в нём = там снова по-прежнему поселилась нищета; po dawnemu – по-прежнему; bieda – нищета, нужда; osiąść – поселиться ) ; dane złoto już się przeżyło(данное /им/ золото уже кончилось: «изжило себя»; przeżyć się – отжить, устареть, изжить себя ) , a ojciec ciągle się upijał(а отец постоянно напивался).

– Czego przez trzy lata nauczyłeś się, synu(чему ты за три года научился, сын; przez – в течение /о промежутке времени/; nauczyć się czegoś – научиться чему-л. ) – zapytał ojciec(спросил отец) – i jaką z ciebie będę miał pomoc(и какая мне от тебя будет помощь: «какую буду иметь от тебя помощь»)?

I wszystkie dziewice znowu przez okno uleciały, a ta, którą szewcowa poznała, jej się synem rodzonym stała; syn rzucił się w objęcia matki i za wyzwolenie siebie serdecznie dziękował.

Szczęśliwi powracają do domu, ale uczeń czarownika zaraz spostrzegł, że w nim znowu po dawnemu bieda osiadła; dane złoto już się przeżyło, a ojciec ciągle się upijał.

– Czego przez trzy lata nauczyłeś się, synu – zapytał ojciec – i jaką z ciebie będę miał pomoc?

– Nauczyłem się sztuk czarnoksięskich(научился чернокнижным/колдовским фокусам; sztuka – штука; искусство ) , a pomoc ze mnie będzie taka(а помощь от меня будет такая) : czym zechcesz(чем = кем захочешь; zechcieć – захотеть ) , ojcze(отец; ojciec ) , tym się stanę(тем стану) : sokołem(соколом) , chartem(борзой) , słowikiem czy baranem(соловьём или бараном) ; śmiało prowadź mnie na targ(смело веди меня на рынок) , przedawaj i bierz pieniądze(продавай и бери деньги; przedawać = sprzewadać ) , tylko zdejmuj powróz(только снимай верёвку; powróz – толстая верёвка ) , na którym będziesz mnie prowadził(на которой ты будешь меня вести) , i nigdy nie żądaj(и никогда не требуй) , żebym zamienił się w konia(чтобы я превратился в коня; żeby – чтобы; jestem – я есть ) , bo i pieniądze w korzyść nie pójdą(потому что и деньги в = на пользу не пойдут) , i mnie może się bieda przytrafić(и со мной может беда случиться; przytrafić się komuś – произойти, случиться с кем-л. ).

– Nauczyłem się sztuk czarnoksięskich, a pomoc ze mnie będzie taka: czym zechcesz, ojcze, tym się stanę: sokołem, chartem słowikiem czy baranem; śmiało prowadź mnie na targ, przedawaj i bierz pieniądze, tylko zdejmuj powróz, na którym będziesz mnie prowadził, i nigdy nie żądaj, żebym zamienił się w konia, bo i pieniądze w korzyść nie pójdą, i mnie może się bieda przytrafić.

Szewc zapragnął nieść na przedaż sokoła(сапожник пожелал нести на продажу сокола) , i nagle syn zniknął(и вдруг сын исчез) , a na ramieniu ojca usiadł sokół(а на плече отца сел сокол; ramię – плечо ) , z gotowym wytoczonym berłem do siedzenia(с готовым выточенным шестом, чтобы /на нём/ сидеть: «для сидения»; do – для /при указании на назначение чего-л., иногда перев. беспредложной конструкцией/; berło – скипетр, жезл ) , z kapturkiem do przysłonienia oczu(с капюшоном, чтобы заслонять /им/ глаза; kapturek – капюшон ).

Niesie go szewc do miasta(несёт его сапожник в город) , napotyka w drodze myśliwych(встречает в дороге охотников; droga – дорога ) , kupują sokoła(они покупают сокола) , a za powrotem do domu szewc znajduje już w nim syna za stołem(а за = по возвращении домой находит уже там сына за столом)…

Szewc zapragnął nieść na przedaż sokoła, i nagle syn zniknął, a na ramieniu ojca usiadł sokół, z gotowym wytoczonym berłem do siedzenia, z kapturkiem do przysłonienia oczu.

Niesie go szewc do miasta, napotyka w drodze myśliwych, kupują sokoła, a za powrotem do domu szewc znajduje już w nim syna za stołem…

Kiedy wzięte za sokoła pieniądze szewc przehulał(когда сапожник промотал взятые за сокола деньги; przehulać – прогулять, промотать ) , zażądał do sprzedania charta(потребовал для продажи борзую) , i chart u nóg jego stoi(и борзая у ног его стоит) ; wziął go za obrożę(взял её за ошейник) , poprowadził do myśliwych(повёл к охотникам) , przedał za dobre pieniądze(продал за хорошие деньги) , powrócił do domu i znowu znalazłszy w nim syna(возвратился домой и, снова найдя там сына) , nie posiadał się z radości(не помнил себя от радости; posiadać – иметь, владеть, обладать; nie posiadać się z radości – не помнить себя от радости ) , gdyż był już przekonany(потому что был уже уверен) , że tym sposobem nigdy mu na pijatykę pieniędzy nie zabraknie(что этим образом = никогда ему = у него деньги на пьянку не кончатся «не не хватят»; pieniądze – деньги; zabraknąć – не хватить ).

Kiedy i te pieniądze również przepił(когда и эти деньги также пропил) , szewc kilka już razy wodził syna na jarmark już to w postaci wołu(сапожник уже несколько раз водил сына на базар или же в виде вола; już to … już to – или же … или же ) , krowy lub barana(коровы или барана) , już to gęsi(или же гуся; gęś – ж. гусь ) , indyka lub koguta(индюка или петуха).