Максим Дзевенис - Польские сказки

Podróżni najedli się, napili(путники наелись, напились) , Bogu podziękowali(Бога поблагодарили; dziękować komuś, czemuś – благодарить кого-л., что-л. ) , a kamień znowu stał się człowiekiem jak pierwej i prosił(а камень снова стал человеком, как прежде, и просил) , by go odgwoździć(чтобы парень вынул посох: «чтобы его отгвоздить»).

Znikł szlachcic w czarnej kapocie, a zjawił się znowu kamień obrusem zasłany, świeżą pieczenia, chlebem i piwem zastawiony.

Podróżni najedli się, napili, Bogu podziękowali, a kamień znowu stał się człowiekiem jak pierwej i prosił, by go odgwoździć.

– Odgwożdżę cię(я выну посох; cię – тебя ) – rzekł chłopiec(сказал парень) – pod tym warunkiem(при том условии; warunek – условие; pod warunkiem – при условии ) , że mię weźmiesz na trzy lata na naukę(что ты меня возьмёшь на три года на = в учение; mię – меня ) , ponieważ sam chciałeś tego(поскольку ты сам этого хотел) , a na pewność(а на уверенность = для того, чтобы я был уверенным; pewność – уверенность ) , że mnie wyuczysz sztuki czarnoksięskiej(что ты меня обучишь колдовскому искусству; wyuczyć czegoś – обучить чему-л.; sztuka – искусство; мастерство ) , dasz mi zadatek(дашь мне задаток).

Czarownik nachylił się ku ziemi(колдун наклонился к земле) , kopnął pod sobą piasek palcem i wziąwszy w obie garści kilkadziesiąt nowiutkich dukatów(копнул под собой песок пальцем и, взяв в обе горсти несколько десятков новеньких дукатов; kilkadziesiąt – несколько десятков ) , wsypał je do czapki chłopca(всыпал их в шапку парня; je – их /вин. падеж от местоим. one/ ) , a ten na to(а тот на это) :

– Odgwożdżę cię – rzekł chłopiec – pod tym warunkiem, że mię weźmiesz na trzy lata na naukę, ponieważ sam chciałeś tego, a na pewność, że mnie wyuczysz sztuki czarnoksięskiej, dasz mi zadatek.

Czarownik nachylił się ku ziemi, kopnął pod sobą piasek palcem i wziąwszy w obie garści kilkadziesiąt nowiutkich dukatów, wsypał je do czapki chłopca, a ten na to:

– To zda się dla mojej matki na jej domowe potrzeby(это пригодится для моей матери на её домашние нужды) , a mnie musisz dać zadatek pewniejszy(а мне ты должен дать задаток более надёжный; musieć – быть должным ) , bo kawał własnego ucha(потому что = то есть кусок собственного уха).

– Cóż robić(что же делать) – odpowiedział czarownik(ответил колдун) – niech i tak będzie(ладно: «пусть так и будет») , bierz nóż(бери нож; brać – брать )!

– Nie mam noża przy sobie(у меня нет ножа при себе) , daj mi swego(дай мне свой: «своего», swego = swojego ) , bo inaczej zębami odkąszę(потому что иначе зубами откушу, ząb – зуб ).

– To zda się dla mojej matki na jej domowe potrzeby, a mnie musisz dać zadatek pewniejszy, bo kawał własnego ucha.

– Cóż robić – odpowiedział czarownik – niech i tak będzie, bierz nóż!

– Nie mam noża przy sobie, daj mi swego, bo inaczej zębami odkąszę.

Czarownik wyjął zza pasa nóż składany(колдун вынул из-за пояса складной нож) , podał chłopcu i nadstawił ucho prawe(подал парню и подставил первое ухо).

– Dawaj lewe(давай левое) , bo coś zbyt chętnie prawe nadstawiasz(потому что что-то ты слишком охотно правое подставляешь).

Czarownik nadstawił ucho lewe(колдун подставил левое ухо) , chłopiec złożył je we dwoje(парень сложил его вдвое) , oderżnął kawałek na ukos(отрезал кусочек наискосок; na ukos – наискось, наискосок ) , włożył go do tłumoczka(положил его в узелок, tłumoczek – узелок; tłumok – узел ) , przeżegnał znakiem krzyża świętego i wyjął kołek z ziemi(перекрестил знаком святого креста = осенил крестным знамением и вынул колышек из земли; przeżegnać – перекрестить, осенить крестом; znak krzyża – крестное знамение; święty – святой ).

Czarownik wyjął zza pasa nóż składany, podał chłopcu i nadstawił ucho prawe.

– Dawaj lewe, bo coś zbyt chętnie prawe nadstawiasz.

Czarownik nadstawił ucho lewe, chłopiec złożył je we dwoje, oderżnął kawałek na ukos, włożył go do tłumoczka, przeżegnał znakiem krzyża świętego i wyjął kołek z ziemi.

Czarownik jęknął(колдун застонал/охнул) , potarł przecięte ucho(потёр перерезанное ухо; potzreć – потереть ) , wywrócił koziołka(кувыркнулся, wywracać koziołki – кувыркаться ) , przemienił się w czarnego koguta(превратился в чёрного петуха) , kazał(велел) , ażeby odprowadziwszy matkę(чтобы, проводив мать) , przybył chłopiec o północy na rozstajne drogi(прибыл парень в полночь на перепутье; północ – полночь; o północy – в полночь; rozstajne drogi – перепутье ) , na których teraz właśnie stali(на котором они сейчас как раз стояли; właśnie – именно; только что; как раз ) , skąd go już miał wziąć do terminu na trzy lata(откуда он должен был его уже взять в ученики на три года; mieć – в соч. с неопр. формой глагола означает долженствование ) ; po czym zatrzepotał skrzydłami(после чего захлопал крыльями; zatrzepotać – затрепетать, захлопать /крыльями/ ) , zamienił się w srokę i poleciał(превратился в сороку и полетел).

Czarownik jęknął, potarł przecięte ucho, wywrócił koziołka, przemienił się w czarnego koguta, kazał, ażeby odprowadziwszy matkę, przybył chłopiec o północy na rozstajne drogi, na których teraz właśnie stali, skąd go już miał wziąć do terminu na trzy lata; po czym zatrzepotał skrzydłami, zamienił się w srokę i poleciał.

Odprowadziwszy matkę do najbliższej wioski dobry syn ucałował jej ręce i nogi(проводив мать до ближайшей деревни, добрый сын поцеловал её руки и ноги; ręka – рука ) , wysypał do fartucha otrzymane od czarownika złoto(высыпал в фартук полученное от колдуна золото) , poprosił, żeby po trzech leciech przybyła po niego na to samo miejsce(попросил, чтобы через три года прибыла за ним на то же место; po – через /о времени/; за /о назначении/; lata – годы ) , gdzie z mistrzem czarownikiem układ zrobili(где они с учителем колдуном сделали = заключили договор; mistrz – мастер; учитель; маэстро; zrobić – сделать; układ – договор ) , i otrzymawszy błogosławieństwo(и, получив благословение) , o północy na umówione rozstajne drogi powrócił(в полночь на условленное перепутье возвратился).

Odprowadziwszy matkę do najbliższej wioski dobry syn ucałował jej ręce i nogi, wysypał do fartucha otrzymane od czarownika złoto, poprosił, żeby po trzech leciech przybyła po niego na to samo miejsce, gdzie z mistrzem czarownikiem układ zrobili, i otrzymawszy błogosławieństwo, o północy na umówione rozstajne drogi powrócił.

Oparł się o słup wiorstowy(опёрся о верстовой столб) , stał czas jakiś czekając przybycia swego mistrza(стоял какое-то время, ожидая прибытия своего учителя) , ale widząc(но видя) , że północ dawno już minęła(что полночь уже дано прошла) , a jego jeszcze nie ma(а его ещё нет) , wyjął z tłomoka kawał urżniętego ucha i przyciął go zębami(вынул из узла кусок отрезанного уха и прищемил его зубами; tłomok = tłumok; urżnąć = urznąć – отрезать ).

Słup wnet zaskrzypiał i zachwiał się(столб вдруг заскрипел и зашатался; zachwiać się – закачаться, заколыхаться; зашататься ) ; chłopiec odskoczył w stronę(парень отскочил в сторону) , spojrzał na napis i zawołał(посмотрел на надпись и воскликнул) :

– Co u licha(что за чёрт; licho – лихо, зло; co u licha! – что за чёрт! ) ! czy nie ty to tylko(не ты ли это только) , panie mistrzu czarowniku(пан учитель колдун)?

Oparł się o słup wiorstowy, stał czas jakiś czekając przybycia swego mistrza, ale widząc, że północ dawno już minęła, a jego jeszcze nie ma, wyjął z tłomoka kawał urżniętego ucha i przyciął go zębami.

Słup wnet zaskrzypiał i zachwiał się; chłopiec odskoczył w stronę, spojrzał na napis i zawołał:

– Co u licha! czy nie ty to tylko, panie mistrzu czarowniku?

– Ja(я) , ale na co kąsasz(но на что = зачем кусаешься) ? – odpowiedział słup wiorstowy przybierając postać człowieka(ответил верстовой столб, принимая форму человека) – pójdziem(пойдём; pójdziem = pójdziemy ) , cóż z tobą robić(что же с тобой делать) , zaprowadzę cię do siebie na naukę(отведу тебя к себе на учёбу) , ale tylko pamiętaj(но только помни) , że odtąd jesteś moim uczniem i sługą(что впредь ты мой ученик и слуга; odtąd – с этого момента, впредь ) , póki co do joty nie wyuczysz się mojej sztuki i nie przyjdzie matka po ciebie(пока до мельчайших подробностей не выучишься моему искусству, и не придёт мать за тобой; jota – йота; co do joty – до мельчайших подробностей ).