Дзмітрый Кудрэц - Вясковыя гісторыі. Дваццаць год апасля

– Есць, – Верка накiравалася да шафы. – Табе казкi, альбо яшчэ што?

– Не. – Лiзка закруцiла носам. – Казкi не трэба. Я iх не люблю.

– Першы раз бачу чалавека, якi не любiць казкi, – Верка зачынiла шафу i падыйшла да дзеўчыны. – А што ты тады любiш?

– Мне лепш што-небудзь з кветкамi. Дзе малюнкаў многа.

– Добра. Вось табе з кветкамi, – Верка падала малой некалькi часопiсаў. – Тут глядзець будеш, цi дома?

– Тут пагляджу, – дзеўчына ўзлезла на стул i пачала гартаць часопiсы. – А тут няма такiх, якiя ў цябе растуць. Твае цюльпаны ўжо цвiтуць. Я бачыла. Прыгожыя. Ты iх у вазачку пастаў – будзе яшчэ прыгажэй.

– Навошта? – здiвiлася Верка. – У вазе яны хутка завянуць. А так будуць доўга цвiсцi.

– Цэлы год?

– Ну не год, а тыдзень. Мо i боле.

– I ўсе? – Лiзка насупiлася.

– I ўсе. Кветкi доўга не цвiтуць.

– Цукерку хочаш? – малая забылася пра часопiсы, дастала з кiшэнi дзве пакамячаныя шакаладныя цукеркi i працянула iх Верцы.

– Еш сама, – пачала аднекiвацца тая.

– Я ўжо наелася. У бабы iх многа, – Лiзка запiхнула цукеркi назад у кiшэню i зноў пачала гортаць старонкi. – А ты ў госцi любiш хадзiць?

– У госцi? – здзiўлена пераспрасiла Верка.

– Ну. У госцi.

– Не ведаю. Я пра гэта нiколi не думала.

– Якая ты смешная! Усе любяць хадзiць у госцi. Хочаш, я да цябе ў госцi прыйду? Ты не хвалюйся. Я ведаю, як у госцi ходзяць. Канфеты ў мяне есць, а кветак я знайду. Ты кветкi любiш?

– Люблю.

– Ну, ўсе! – малая паклала часопiсы на месца, злезла са стула i накiравалася да выхаду. – Чакай мяне у госцi.

– А часопiсы? Ты iх з сабой браць не будзеш?

– Некалi мне! – зусiм па даросламу адказала дзяўчына i знiкла за дзвярамi.

– Ну i дзiце! – Верка паклала часопiсы на месца. – Бедная Iванаўна! I як яна з ей спраўляецца? Даў бог на старасцi гадоў падарунак.

Верка села на месца i прынялася лiстаць новы каталог кветак, прыкiдваючы на якiя яшчэ цуды прыроды i айчыннай цi замежнай селекцыi яна адшкадуе грошай. Ейны позiрк зноў прыцягнулi цюльпаны. На гэты раз яны былi нейкага непаразумелага сiняга колеру.

– Няўжо такiя бываюць на самой справе? – падумала Верка i штосьцi екнула ўнутры. Яна адклала каталог у бок, зачынiла бiблiятэку i бягом кiнулася дадому. Пачуцце яе не падманула. На месцы, дзе ранiцой квiтнелi дзiвосныя галандскiя цюльпаны зараз былi адны тычкi.

– А божачкi мой! – залямантавала Верка. – А што ж гэта такое робiцца? А каму гэта рукi дзяваць некуды?

Верка кiнулася да хаты. Адшукаўшы ключ, што хавала пад ганкам, адчынiл замок, куляй уляцела на кухню i абамлела.

На стале ляжалi цемна-чырвоныя, амаль чорныя з белымi пражылкамi i махровымi краямi цюльпаны. А побач з iмi дзве пакамячаныя шакаладныя цукеркi.

Пад вечар Пятроўна вазiлася з дравамi i лаяла Дразда.

– А каб табе пуста было! Казала ж – хай на вулiцы ляжаць. Дык не! Змокнуць, кажа! У хляўчук iх запер. Змокнуць не змоклi, а сапрэць – сапрэлi! Цэльную машыну дроў спаганiў. Куды iх цяпер? Не дровы – адно гнiлле!

Пятроўна шпарка выкiдвала дровы з хляўчука на вулiцу i паглядала на неба. Па небе беглi хмаркi, збiваючыся ў кучу, прадвяшчая неўзабаве дождж.

– А што гэта ты на ноч гледзячы з дравамi гуляеш? – на двары з’явiлася старая Дуся. Ледзь перастаўляючы ногi, яна дакуляла да ганку i цяжка апусцiлася на лавачку.

– А цябе чаго на ноч гледзячы носiць? – у тон старой запытала Пятроўна.

– Прайшi тыя гадочкi, – сумна прасiпела Дуся, – калi я насiлася. Зараз больш поўзаю.

– Памiраць не збiраешся? – пажартавала Пятроўна.

– Ды дзе там! – адмахнулася старая. – Бог пра мяне забыўся, а чорт не бярэ. Вось i капчу неба.

– Ну-ну! – Пятроўна зноўку накiнулася на дровы.

– Я чаго прыйшла, – Дуся канцом хусткi абцерла твар. – Цi няма ў цябе хоць крышачку цэменту? Упрасiла Валерку каб на могiлкi з’ездзiў. Бацькiн помнiк зусiм на бок завалiўся. Падмазаць трэба. Я ў магазiн зайшла, а там толькi мяшкамi прадаюць. А навошта мне мяшок? Мне б трошачкi. Цi есць?

Пятроўна выпрамiлася.

– Дзесьцi быў. Дрозд ганак заўчора падмазваў. Мо i застаўся.

– Мне трошачку. Помнiк падмазаць, – Дуся дастала з кiшэнi цалафанавы пакет.

– Зараз пагляджу, – Пятроўна адчынiла сарайчык. Дуся зпаўзла з лаўкi i патупала следам.

– Мне поўмяшочка, – гундзела старая. – Валерка заўтра ў тым баку будзе, дык абяцаў падмазаць. Помнiк зусiм набок завалiўся. А ў магазiне толькi мяшкамi прадаюць. А навошта мне мяшок?

– Чорт яго бяры, гэтага Дразда! – мацюкалася Пятроўна, поўзаючы сярод розных мяхоў, скрынь, каробак i рознага хламу, якi ейны мужык натаскаў з уселякiх сметнiкаў. – Колькi раз казала – выкiнi ламачча вон! Ды дзе там! Усе патрэбна! Усе ў справу пойдзе! Кожную жалязяку дамой цягне.

– Гаспадарлiвы, – заўважыла Дуся. – А мой – усе з хаты прэ. Заўчора чугунок дзiравы знес. А я ў iм часнок захоўвала.

– Здаецца знайшла! – Пятроўна расчынiла нейкi мех. – Пэўна гэта. Давай свой пакет.

– Мне поўторбачкi. Многа не трэба.

– Ды мне што? Шкада? – Пятроўна нейкай банкай насыпала шэры парашок у пакет. – Нейкi ен дзiўны! Цэмент звычайна цемны, а гэты занадта светлы.

– Мо так i трэба, – Дуся сачыла, каб Пятроўна насыпала паболей.

– А хто яго ведае? – Пятроўна моршчылася ад шызага пылу. – Мо зараз такi цэмент выпускаюць.

– Мо i выпускаюць, – пагадзiлася старая. – Я сама чула, што есць нейкi суперцэмент – нават замест клею можна выкарыстаць.

– Дык гэта i есць клей! – усмiхнулася Пятроўна. – Суперцэмент называецца. Я такi купляла. Толькi ўсе хлусня. Акрамя паперы ен нiчога не клеiць. Я тапкi хацела падклеiць – ды дзе там! Развалiлiся на другi дзень.

– Хопiць, родненькая, – Дуся прытармазiла кабецiну. – Разыйшлася. Амаль поўны насыпала. I не данясу.

– Ну высыпаць назад не буду, – Пятроўна закруцiла мех, адкiнула банку i накiравалася на вулiцу.

Дуся патупала следам. Пятроўна паставiла мяшэчак на зямлю i прысела на лаўку. Дуся прымайстрылася побач.

– Дзякуй табе. А то у магазiне кажуць – бяры, бабка мяшок. А навошта мне мяшок? Мне трошачкi трэба – помнiк падмазаць. Валерка заўтра ў тым баку будзе – справiць. Я б i сама падмазала, ды не дайду. Дзюжа далека. Я ў той бок толькi з музыкай паеду ды з вянкамi.

– Кiнь! – махнула рукой Пятроўна. – Ты яшчэ ўсiх нас перажывеш.

Дуся толькi пакiвала галавой.

– Ладна, родненькая, – старая палезла ў кiшэнь. – Дзякуй. А гэта табе.

Дуся працягнула некалькi скамячаных паперак.

– Ты што? – абурылася Пятроўна. – Нутка схавай свае грошы! Гляньце на яе – багацейка знайшлася. Схавай грошы, табе кажу, а то больш нiчога не дам.

– Ну дык… – соўгала носам старая. – Вазьмi хоць Дразду на пiва.

– Шыш яму, а не пiва! – Пятроўна ўскачыла з лаўкi. – Ен машыну дроў згнаiў, а ты яго пiвам частаваць задумала! Схавай грошы! А то пакрыўджуся!

– Ну калi грошы не бярэш, – старая запiхнула паперкi назад у кiшэню, – тады я табе яек прынясу. Куры, слава богу, яшчэ нясуцца.