СтаВл Зосимов Премудрословски - Ақылды детектив. Күлкілі детектив

– Сіз тамақтанасыз. – әйелі тарелкаға көтерілді.

– Қаламаймын. Сіз оны менің табаққа салып қоюыңыз керек еді. Бұл қандай тағам? Оны шығар, балалар тамақтана берсін. Тек менің не жегенімді айтпа. Сосын олар менсінбейді.

– Дұрыс, егер сіздің аузыңыздан ақау болса. Жүз жыл бұрын соңғы рет тазалаған кезде тістеріңізді сүрту керек пе? – әйелі үстелден ыдыс-аяқтарды жинап, үйдің жартысына кетті.

– Тыныш бол, әйел! Иіс сезу деген не? Жарайды, – мен үстелден үгінділер мен тамшылармен жеңімді лақтырдым. – Мен айтқым келген. Ху?.. Сонымен, Петірге баруға дайындалыңыз.

– Неге?

– О, әріптес, бізде жаңа маңызды бизнес бар. Бірінші және соңғы!

– Бізді Санкт-Петербургке ауыстырып жатыр ма? – Харутун шашын танауынан суырып алды, қуанып, таяқпен ұрды.

– Жоқ, оны салқындатыңыз. Біз жоғалған тауықтар мен бұқаларды іздеп, сарайларды айналып өтпейміз. Сосын оны тапқаннан кейін бізді жоғарылатады…

– Аспан қайда?

– Ақымақ, аспанда Америка жоқ.

– Ал біз не іздейміз? Бізді Америкаға жіберу үшін не табу керек?

– Біз мұрынды іздейміз…

– Кімнің мұрны? – Харутун түсінбеді.

Оттила үстелге көтеріліп, екінші жағына, Коралинге жақын жүрді. Ол отырды да, аяғын байлап, олармен әңгімелесті.

– Ал, қысқасы … – деп бастады ол жарты дауыспен.

– Сонда не сыбырлап?

– Шешендік, бәсекелестік. Бұл істі Федс алып кетуі мүмкін.

– Ахх! Картриджді түсіндім.

– Сонымен, жең. Хе, керемет! Мен – «картридж», ал сен «жең». Картридж гильзаның ішіне салынған. Хахаха Күлкілі

– Жоқ. Олар оқты патронға салды.

– Не, ақылды? Біздің елде бәрі ақылды – кедей және кедей екенін білесіздер. Сіз өзгергіңіз келе ме? Сонда тыңдаңыз, мен екі рет түсіндірмеймін. Қасиетті жер ешқашан бос болмайды. Сіздің орныңыз, тек қасиетті емес.. Сіз білесіз бе, біздің ауылда жұмыссыздар қанша адамды бос орынға отырғызғысы келеді?

Харутун қорқыныштан көздерін жұмып, кәріліктің көз жасын төкті.

– Кешіріңіз, картридж, жеңге оқ салынбаған, бірақ патрон.

– Ал, енді тыңдашы, қанша екенін мен қысқаша түсіндіремін: Эйзи… сен Гогольді оқыдың ба?

– Могул ішті.

– Мені мазақ етесің бе?

– Әзіл болды. Мен оның қатысуымен фильмдер көрдім.

– Міне жақсы. Сіз NOS туралы фильм көрдіңіз бе?

– Кімнің мұрны туралы?

– Ал, сенікі емес пе? … – Оттила үстелден секірді, – тағы да әзіл?

– Ммн, иә! – деп қарт назар аударды. Оттила корпорацияның жылауына қарады да, көздерін жұмып, басын көтеріп, басын аяғына лақтырып жіберді және тек ұйықтап жатқан плексті көрді.

– Отыр! – деп айқайлады. Корпорация бастапқы қалыпта отырды.

– Есіме түсті. Картридж… бұл жерде адам мұрнын жоғалтты…

– есіңізде ме?

– Дәл солай!!

– Сонымен біз оны іздейміз. Өзі … – Оттила төбеге саусағыңызды тигізді. – деп мені жарты күн сұрады. Ол менің өзім бұл мәселені өзім шешуді сұрады. Сөйтіп, жеке бақылауға алды.

– Құдай?

– Жоқ, сен ақымақсың, Маршал. Нууу, біздің құдай. Ол одан түкке тұрарлық ешкім жоқ деп айтты … – Оттила бағына тұрып, жағдайды бақылауға алды.

– Ал біз оны қалай іздейміз. Бұл әңгіме?! Оның үстіне олар қайтыс болды.

– Олар кім?

– Ал, бұлар, басты кейіпкерлер баяғыда қайтыс болған… және Гоголь – басты куә, сол… жақсы, өлді.?! Бұл әзіл емес.. Ахх?

– Ақымақ. – Қате Инцефалопаттың етегінен секірді. – Біз ұрланған мыс тақтайшадан ескерткіш іздейміз. Не панасыздар, не алаяқтар. Сонымен, NOSU ескерткіші, мүмкін… антиквариат.!?

– Бұл жерде кім қалады?

– Изолде мен Иззи үшін негізгі.

– Ол әлі кішкентай ма?

– Ештеңе жоқ, мен бір әйелді оның жасында білетінмін.

– Бұл үшін көп ақылдың қажеті жоқ: оны қойып, түкіріп,…

– Қалай білуге болады, қалай білуге болады…

– Жоқ, меценат, мен тұра алар едім, жүрегім әлсіз…

– Ештеңе етпейді, Санкт-Петербургте сіз газдармен дем алып, жеңілдетесіз.

Харутун әлі де Клоптың әйелімен қалу үшін бірдеңе айтқысы келді, бірақ ол ойланып қалды да, тізесіндегі екі құйрықты қарап, жәндікті бас бармағымен шалбарының матасына баса берді.

– Сіз нені білгіңіз келді? – деп сасқалақтап, көздерін жұмып сұрады Оттила.

– Менде ақша да, дәрі де жоқ.

– Жақсы, шешуге болады. Бәрі бюджетке төлейді. Мұрын тапсақ.

– Ал егер біз оны таба алмасақ?

– Ал егер біз оны таппасақ, онда барлық шығындар сізден алынады…

– Қалайша?

– Сонымен. Егер сіз әлі де ақымақ сұрақтар қойсаңыз, сіз жұмысыңыздан айырыласыз. Түсіндіңіз бе?

– Дұрыс, түсінікті. Біз қашан барамыз?

– Мағынасыз сұрақ. Біз қазірдің өзінде болуымыз керек. Енді барайық!

– Ал жақында не болды? Мен чемоданымды жинамадым ба?

– Біз оны әрдайым дайын ұстауымыз керек. Сіз қайда жұмыс істейтініңізді білдіңіз… Айтпақшы, дәл сол…

– Не?

– Мен чемоданымды жинамадым. Ия, бізге олар қажет емес. Келгеннен кейін сізге қажет нәрсені сатып алыңыз. Менде банк картасы бар.

– Ал ақша жетпесе ше?

– Ол лақтырады. – учаскелік полицей қайтадан төбеге саусағыңызды тигізді және кими стилінде үстелге отырып, әріптесінің мұрнын аяғымен қағып, секірді. Ол аяғына тұрып, үстелді Арутуннан орындыққа қарай жаяу жүріп өтті. Көз жасы төгіліп, шығуға бет алды.

– Сен не отырсың? кеттік! – және қолын сілкіп жіберді, – және Санкт-Петербургтің бойымен жерді басып өткендей…

Олар бекіністі тастап, есіктің борында тек жазба қалдырды:

«Уайымдамаңыз. Біз шұғыл түрде Санкт-Петербургке бардық. Сіз Инцефалаттың орнында боласыз, ал менің орнына Исия – Мен!»

Төменде тағы бір қолжазбаға қосымша:

«Кешіріңіз, Пупсик, мен болғанымдай болып ораламын! Флея жүру үстінде. Мені күтіңіз, мен қайтып келемін. Мүмкін бір…»

Изя жазбаны оқып, параққа әкесінің және Инцефалопаттың қолымен жазып, оны қалтасына тығып, есіктен жазуды сүртті.

– Ал, кәрі ешкі, оны алдың. – Мен ұялы телефонымды алып, әкеме SMS жібердім. Содан кейін ол үйге кіріп, анасына жазбаны берді. Оқып, қысылды.

Жүрсін. Біз оны ауыстырамыз. Әкенің жалғасы туралы бірде-бір сөз жоқ. Түсіндіңіз бе?

– Әрине, мама, мен түсінемін… Ал шошқаны директордан алайық, а? деп ұсыныс жасады.

– Сіз кімсіз? Біз бәрін жарғы мен әділеттілікке сәйкес жасауымыз керек.

– Ал ол маған әділетсіздікпен айқайлайды?

– Ол режиссер. Ол жақсырақ біледі. Оның өзі де Құдай алдында ақталады.

– Бұл кеңседе қабырғаға ілулі тұрған адам ба?

– Дерлік. Оның орынбасары Темір Феликс ілулі. Жарайды, үй тапсырмасын орында.

– Мен істедім. Апа, мен өзенге серуендеуге бола ма?

– Бар, бірақ есіңде болсын, күшік: батып кет, үйге кірме. Мен сені өлтіремін… Түсіндің бе?

– Иә. – Иззи айқайлап есіктің артында жоғалып кетті…

АПУЛАЗ 3

– Жоқ, меценат, мен тұра алар едім, жүрегім әлсіз…

– Ештеңе етпейді, Санкт-Петербургте сіз газдармен дем алып, жеңілдетесіз.