Лидия Адамович - Кветкi самотнай князёўны (на белорусском языке)

- Мiкола! - шэпча Аленка.

Але яго засланяе другi - стары, чарнявы, з сiвiзною ў валасах, з позiркам, поўным годнасцi i пяшчоты.

- Я еду ў Гданьск, - гаворыць ён. - Патанцуем на развiтанне?

I знiкае. А на яго месцы стаiць незнаёмы мужчына ў даспехах сярэднявечча i працягвае Аленцы кубак.

- Вазьмi яго, - шэпча, - у iм смерць Чорнай зданi...

"Гэта Вiтаўт!" - здагадваецца Аленка.

- Дарына прыходзiць да мяне кожную ноч. Садзiцца на ложак i ўсмiхаецца, кажа ён. - Я гавару ёй словы кахання, але яна не чуе iх. У той страшны вечар, калi яна выпiла атруту, я хацеў сказаць ёй, што даўно дараваў i толькi яе абраў сабе за жонку. Толькi яе, больш нiкога. Адчай Дарыны апярэдзiў мае словы. Спяшайцеся дараваць сваiм блiзкiм, адпускаць грахi пры жыццi iх!

Аленка працягнула руку, каб узяць кубак, але князь знiк. На яго месцы з'явiлася белая мроя.

- Дарына? - усхапiлася Аленка.

- Малiся за мяне, - прашаптала яна, - вялiкi грэх на мне...

- Я знiшчу Чорную здань! - сказала Аленка. - Скажы, дзе кубак, я дапамагу табе!

- Ты яе не знiшчыш, - адказала Дарына. - Яна ўжо кранулася цябе. Ты i я грэшнiцы, але ж ты жывая. А мне там, дзе я цяпер, вельмi дрэнна, нiхто не молiцца за мяне на зямлi. Тваё месца тут. Тут не растуць мае кветкi. Ты ведаеш, дзе яны растуць? Аб чым папярэджваюць?

- Якiя кветкi? - зацiкавiлася Аленка, але мроя растала ля акна, за якiм ружавела ранiца.

- А-а! - ляпаў сабе па жываце Мiкола. - А я ў цудатворнай крынiцы выкупаўся, усе грахi змыў, праўда, Аленка? - Ён раскалмацiў валасы дзяўчыне, якая толькi што вынырнула з-за палатак. - Ну як, памалiлася? - засмяяўся ён. Малiся, Аленачка, за нас, грэшных, доўга яшчэ нам iсцi прыйдзецца да Вiшанькi!

I ён пачаў складваць рэчы ў свой заплечнiк.

- Iрэначка, прыхарошваешся перад люстэркам? - зычны голас Мiколы гучаў на ўсю паляну. - Што жанчыне патрэбна для шчасця, нават на дзiкiм востраве? Вядома, люстэрка, бо кожная жанчына крышачку свавольная малпа!

Iрэна скрывiла вусны i не глянула ў ягоны бок. Сцяпан у расшпiленай кашулi скручваў палатку. Дзяўчына падышла да яго i нешта прагаварыла. Той моўчкi закiваў галавою. Антось аббiваў зямлю з жалезных пруцiкаў, якiя трымалi тэнт. Галя старанна засыпала пяском яму са смеццем, а Анатоль наском чаравiка ўтрамбоўваў зямлю - прысыпаў вогнiшча. Аленка сядзела на сваiм заплечнiку i назiрала за маленькiм жуком, што поўз у траве...

Мiкола ўключыў транзiстар. Адтуль надакучлiва пiшчала i трынкала. Нарэшце загучала музыка.

- Выключ! У лесе трэба слухаць музыку прыроды! - загадаў Анатоль.

- Я не магу доўга быць у iзаляцыi, мне трэба iнфармацыя - мозг у бяздзеяннi дэградуе! - адказаў той.

- Я як кiраўнiк групы павiнен сам выконваць i прымушаць iншых трымацца парадку i патрабаванняў, якiя тычацца паводзiн у паходзе! - строга прадэкламаваў Анатоль. - Мы - турысты, а не дзiкуны! I ты павiнен выконваць загад камандзiра!

Мiкола засмяяўся.

- Мозг чалавека засмечаны непатрэбнай iнфармацыяй, - прадоўжыў Анатоль, уздыхнуўшы. - Чаму, вы думаеце, я ўвесь час у паходах i паходы мне даражэйшыя за ўсё? Чалавеку карысна пасядзець у цiшынi i падумаць. Сучасны лад жыцця не дае гэтага. У вiхуры жыцця думкi чалавека лётаюць абы-дзе, толькi не ля сваёй душы. А ў паходзе, на прыродзе, ты сам становiшся частачкай яе, дзiцем яе. А ты як пустазелле якое!

- А можа, ён баiцца застацца сам-насам са сваiм сумленнем, га? - заглянуў у твар Мiколу ягоны сябар Антось i выключыў транзiстар. - Да нас прыходзiць Дух Святы не ў буру i гром, а сярод цiшынi i подыху лёгкага ветру.

- Добра, пайшлi! - закiнуў на спiну заплечнiк Мiкола. - А то на менскi аўтобус спознiмся!

- Нiякiх больш аўтобусаў, - строга прамовiў Анатоль. - Нам трэба выбрацца да Нёмана, на тое месца, дзе мы былi, Мiкола, у тым годзе, - ён павярнуўся да хлопца. - Памятаеш той хутар, ля якога мы ў балота трапiлi?

- Няхай яно гарыць, тое месца! - раззлаваўся Мiкола. - Цэлы дзень па балоце iшлi, а ўсё моста праз Нёман няма i няма! На тым баку - хутар, хлопец з лодкай. Мы яму пакрычалi, i ён нас пачаў перавозiць, а мацi яго крычыць: "Ганi "Чайку" назад!" Хiба яна не бачыла, што нам дапамога трэба? Скнары яны ўсе тут. Раней хутарамi жылi, дый цяпер, хоць i вёскi ўтварылiся, псiхалогiя людзей засталася ранейшая. У кожным двары свой калодзеж. Спачатку iдзе высокi плот, потым сад, гаспадарчыя пабудовы, а тады ўжо хата. Людзi ваўкаватыя, i ўсё iх жытло стаiць да людзей задам! Хiба ж гэта вулiца вясковая, калi вокны на дарогу не глядзяць? Мы ж з табою былi ў Загаллi, у аднаго сябра-турыста, дык там звычайная палеская вёсачка, а ўсе вокны ў хатах - на вулiцу, ля кожнай хаты - лавачка ўкопана, людзi вечарамi сядзяць, гамоняць, песнi пяюць, а тут усе пазашываюцца ў норы i сядзяць, адзiн аднаго ненавiдзяць!..

- Не ўтрыруй, калi ласка! - строга сказаў Анатоль. - Пайшлi да Нёмана!

Хлопцы i дзяўчаты моўчкi скiравалi за Анатолем, толькi Мiкола нехаця плёўся ззаду...

- А я кажу: калi ў мяне жонка патлусцее - будзе кожную ранiцу вакол хаты бегаць! - сур'ёзна паўтарыў Анатоль, памешваючы мярзотны кiпень у катле.

- Як ты называеш гэтую страву? - наiўна папыталася Галя, лiслiва заглядваючы ў твар хлопцу.

Анатоль раздражнёна ўздыхнуў i нiчога не адказаў. Аленка пацягнула Галю за штармоўку i пасадзiла з сабою побач на бярвенца.

- Думай, калi пра што пытацца! - па-даросламу шыкнула на яе. - Бачыш - ён заняты! Гэта ж ягоны фiрменны напiтак: глiнтвейн...

- Глiнтвейн? - перапытала Галя. - А з чаго ён?

- Гарачае вiно з перцам, карыцаю i гваздзiкай, - шапнула Аленка.

Анатоль строга глянуў у iх бок i сказаў:

- А вось што зробiць кожная з вас, калi заўважыць, што спаднiчка стала цесная?

Iрэна павярнулася да Аленкi i ўзбуджана зашаптала:

- Гэтае вiно, гэтае вiно... падобнае на вусны Янкi! Такiя гарачыя, палкiя... Мяккiя, як мармелад... Я хацела б растаптаць ягоныя вусны сваiмi абцасамi!

Вочы дзяўчыны гарэлi д'ябальскiм агнём.

- Не зацыклiвайся! - строга вымавiла Аленка. - Твае думкi пра яго блакiруюць аўру, i нi адна разумная iдэя не прыйдзе да цябе. Адкiдвай гэтыя думкi, iнакш звар'яцееш!

Аленка ўсмiхнулася Анатолю i сказала:

- Ну, калi мая спаднiчка стане цеснай, то я буду ранiцай бегаць па два кругi вакол возера, больш нават за нашага майстра бегу - Мiколу!

Мiкола задаволена кiўнуў Аленцы, правёў пальцамi па струнах гiтары:

- Цудоўная жонка камусьцi будзе! А вы, Iрэна з Галяй, што зробiце?

- Знайду багатага мужа, каб купiў другую спаднiцу! - скрывiла вусны Iрэна.

- А я... - марудзiла Галя, не ведаючы, што адказаць, каб спадабацца Анатолю.

Нарэшце, паказваючы сваю эканомнасць i гаспадарлiвасць, вымавiла:

- А я зраблю такiя клiны, каб пашырыць... Лампасiкi...

Гучны выбух смеху разарваў вячэрнюю цiшыню ля вогнiшча. Не смяяўся толькi адзiн Анатоль.

- Трэба некаму схадзiць на хутар, - пасля доўгага маўчання вымавiў ён, яек купiць альбо курыцу... Заўтра будзе працяглы маршрут. Пешшу да Вiшанькi. Нiякiх болей аўтобусаў. Лiшнюю вагу скiнем i мазгi праветрым...