Ольга Тогоева - Еретичка, ставшая святой. Две жизни Жанны д’Арк
- Название:Еретичка, ставшая святой. Две жизни Жанны д’Арк
- Автор:
- Жанр:
- Издательство:Центр гуманитарных инициатив
- Год:2016
- Город:М.; СПб.
- ISBN:978-5-98712-644-8
- Рейтинг:
- Избранное:Добавить в избранное
-
Отзывы:
-
Ваша оценка:
Ольга Тогоева - Еретичка, ставшая святой. Две жизни Жанны д’Арк краткое содержание
Работа основана на большом корпусе источников: материалах судебных процессов, трактатах теологов и юристов, хрониках XV в. и исторических сочинениях XVI–XVIII вв., художественных произведениях, материалах местного почитания Жанны д’Арк в Орлеане XV–XIX вв., трудах французских историков XIX в.
Для историков, литературоведов, культурологов и широкого круга читателей.
Еретичка, ставшая святой. Две жизни Жанны д’Арк - читать онлайн бесплатно полную версию (весь текст целиком)
Интервал:
Закладка:
450
Audisio G. Les Vaudois. Naissance, vie et mort d’une dissidence (XIIe — XVIe siècles). Turin, 1989. P. 77–80;
Duval F. Jean Tinctor, auteur et traducteur des «Invectives contre la secte de vauderie» // Romania. 1999. T. 117. P. 186–217.
451
Oб этих связях см. подробнее: Utz Tremp K. Der Freiburger Stadtpfarrer Wilhelm Studer (1412–1447). Ein spàtmittelalterliches Klerikerleben zwischen Kirche, Konkubine und Konzil // ZSKG. 1999. Bd. 93. Р. 121–197.
452
Andenmatten B., Utz Tremp K. Op. cit. Р. 82;
Utz Tremp K. Einleitung // Quellen zur Geschichte der Waldenser. Р. 214–234;
Utz Tremp K. Von der Hâresie zur Hexerei. Waldenser- und Hexenverfolgungen im heutigen Kanton Freiburg (1399–1442) // Schweizerische Zeitschrift fur Geschichte. 2002. Bd. 52. Р. 115–121.
453
Из 129 документов, сохранившихся от процесса 1430 г. во Фрайбурге, только в 21-м понятие «секта вальденсов» увязано с понятием «ересь»: «De secta et mala credencia istorum Waldensium seu aliorum perversorum hereticorum» (Quellen zur Geschichte der Waldenser. Р. 334).
См. также: Ibid. Р. 304, 381, 393–395, 397, 406, 410, 434, 446, 450, 454, 457, 464, 467, 473, 501, 503, 508, 511, 567.
454
Полный перечень обвинений см.: Ibid. Р. 380–384 (процесс 1430 г.); Р. 589–592 (процесс 1399 г.). Ср. с практически идентичным списком обвинений, который приводил в своем «Учебнике инквизитора» Бернар Ги: Gui В. Op. cit. Р. 38–64.
455
Quellen zur Geschichte der Waldenser. Р. 375, 413, 478.
456
Ibid. Р. 640. О подобной практике обривания женщин, подозревающихся в колдовстве, с целью поиска метки дьявола см.: Utz Тгетр К. 1st Glaubenssache Frauenache? Zu den Anfângen der Hexenverfolgungen in Freiburg (um 1440) // Freiburger Geschichtblâtter. 1995. Bd. 72. Р. 9–50.
457
Quellen zur Geschichte der Waldenser. Р. 431.
458
«Quibus dicta divinatrix dixit: Bene potestis recedere, quia ille, pro quo remedium queritis, iam mortuus est, et quedam persona sibi corrosit et comedit cor ipsius sic, quod non est plus ad grossitudinem extremitatis digiti mei» (Ibid. Р. 523).
459
«Tunc revelavit sibi sécréta dicte secte» (Ibid. Р. 321);
«Adonques preiast ly dicte Anguille a la Surera que elle lo volist tenir secreit» (Ibid. Р. 327).
460
«Sed tamen ipsam non vidit in dicta synagoga, sed solum perpendit ex verbis, que dicta Marguereta sibi dixerat» (Ibid. Р. 372);
«Et ultra dixit, debite interrogata, quod antiquitus synagoga seu conventicula eorum tenebatur in domo illius de Murten» (Ibid. Р. 341).
Термин «синагога» указывает на бесспорное влияние на демонологическую терминологию напряженных отношений, существовавших в данном регионе между христианской и еврейской общинами: Ostorero М. Commentaire // Imaginaire du sabbat. P. 323–327.
461
Quellen zur Geschichte der Waldenser. Р. 358, 520.
462
Ibid. Р. 428.
463
Ibid. Р. 364 (поле), 359, 428, 486 (погреб).
464
«Quis est ille predicator, qui ista prédicat? Deberet esse aliquis diabolus» (Ibid. Р. 563. № 119).
«Possunt esse predicatores diaboli» (Ibid. Р. 565).
465
«Alia, videlicet O'tzschina, dixit: Ymmo sunt boni predicatores, ita boni sicut nostri. Et tune dicta Greda replicavit: Quare ergo osculantur catum sub cauda?» (Ibid. Р. 565);
«Alia non dixit, nisi quod dictum fuit dicte O'tzschine, quod ipsi predicatores osculabantur catum sub cauda» (Ibid. Р. 566).
466
«De huiusmodi secta Waldensium seu alterius cuiuscumque» (Ibid. Р. 574).
467
Краткую характеристику трактата см.: Ginzburg С. Op. cit. Р. 90–91.
468
«Quidam sunt haeretici alius sectae pessimae, qui tenent quosdam diabolicos articolos, quorum pauci subscibentur: Primo adorant Luciferum et credunt eum esse Deum fratre» (Errores haereticorum Waldensium // Documente vornehmlich zur Geschichte der Valdesier und Katharer / Hrsg. von Ign. von Dôllinger. München, 1890. Р. 341).
469
Ibid.
470
Ostorero M. Op. cit. P. 330–334.
471
Quellen und Untersuchungen zur Geschichte des Hexenwahns. Р. 118, n. 1;
Andenmatten B., Utz Tremp K. Op. cit. Р. 99–100;
Ostorero M. Op. cit. P. 301–303.
472
Blauert A. Op. cit. Р. 63. Эта гипотеза была позднее подвергнута критике: Andenmatten В., Utz Tremp К. Op. cit. Р. 99–102.
473
Errores gazariorum // Imaginaire du sabbat. P. 290–294.
474
Ibid. P. 290.
475
«Ipsis existentibus in loco synagoge, seducens diabolo, rationabilis creature inimico, seductum presentare satagit» (Ibid. P. 288).
476
«Et in signi homagii osculatur diabolum in humana vel — ut premittitur — in alia specie apparentem, et in culo vel ano, dando ei pro tributo unum menbrum sui corporis post mortem» (Ibid. P. 290).
477
Ibid. P. 288.
478
Насколько можно судить, термин «шабаш» применительно к сборищу ведьм и колдунов впервые появился только в середине XV в., в материалах судебных дел. В 1446 г. в регистре Парижского парламента упоминалось о процессе, на котором обвиняемая, находившаяся в тот момент в тюрьме епископа Санта, призналась, что «на их шабаш ( a leur sabbat ) много раз являлся черный человек с огромными сверкающими глазами»: Archives Nationales de la France. Série X — Parlement de Paris. Série X 2 — Parlement criminel. X 2a — Registres criminels. X 2a 24, f. 114–115, avril 1446. Латинское sabbatum первый раз в интересующем нас значении было использовано около 1462 г. в сочинении «Flagellum maleficorum» Пьера Мармори, описывающего, в частности, встречу ведьм и колдунов ad demoniaca sabbata: Anheim £., Boudet J.-R, Mercier F, Ostorero M. Op. cit. P. 161.
479
Errores gazariorum. P. 296.
480
Подробнее о восприятии шабаша как праздника в показаниях обвиняемых на ведовских процессах и в первых демонологических трактатах см.: Тогоева О. И. Шабаш как праздник // // Жизнь как праздник. Интерпретация культурных кодов: 2007 / Отв. ред. В. Ю. Михайлин. Саратов, 2007. С. 101–119.
481
Errores gazariorum. P. 290. Интересно, что в специальной литературе полностью отрицается существование в материалах ведовских процессов вплоть до XVI в. описаний гомосексуальных контактов, о которых упоминает, в частности, автор Errores: Herzig Т. The Demons Reaction to Sodomy: Witchcraft and Homosexuality in Gianfrancesco Pico della Mirandolas «Strix» // Sixteenth Century Journal. 2003. T. 34. № 1. P. 53–72.
482
«Ttem ex confessione combustorum constat quod illi de secta …» (Errores gazariorum. P. 298).
См. также: Ibid. P. 294, 296.
483
«Secundum confessionem Johannis de Stipulis et aliorum combustorum …» (Ibid. P. 296–298). Договор, подписанный с дьяволом, упоминался в послании папы Евгения IV, разосланном в 1437 г. всем инквизиторам: Quellen und Untersuchungen zur Geschichte des Hexenwahns. Р. 17.
484
Errores gazariorum. P. 298.
485
Ostorero M. Op. cit. P. 328–329.
486
Литература по данному вопросу весьма обширна. См., к примеру:
Cohn N. Europe’s Inner Demons. An Inquiry Inspired by the Great Witch-Hunts. L.-N.Y., 1975;
Levack B. P. The Witch-hunt in Early Modern Europe. L, 2006;
Bailey M. D. Magic and Superstition in Europe: A Concise History from Antiquity to The Present. Lanham, 2007.
Cм. также историографический обзор: Duni M. Le streghe e gli storici, 1986–2006: bilan — cio e prospettive // «Non lasciar vivere la malefica». Le streghe nei trattati e nei processi (secoli XIV–XVII) / A cura di D. Corsi e M. Duni. Firenze, 2008. P. 1–18.
487
«Frequenter certe audivimus a multis dici quod talia nossent certe in locis facta; sed necdum audivimus ut aliquis se haec vidisse testaretur. Dictum est mihi aliquando de aliquo, quod se haec vidisse diceret…Tunc ille affirmabat quidem verum esse quod dicebat, nominans hominem, tempus et locum; sed tamen confessus est se eodem tempore praesentem non fuisse» (Agobardus Lugdunensis. Liber contra insulsam vulgi opinionem de grandine et tonitrius // PL. T. 104. Col. 151–152).
Подробный анализ сочинения Агобара см.: Schmitt J.-C. Op. cit. P. 464–467.
488
Nider J. Op. cit. P. 148.
489
Ibid. P. 150, 154, 156.
490
«Sicut dixit iuvenis, ita reperta est per omnia veritas» (Ibid. P. 158).
491
«De loco ad locum per aera ut putabant transineare» (Ibid. P. 170).
492
«Demonis impressione in ymaginativam maleficorum factum est, ut abstencia velut presencia cernerentur» (Ibid. P. 198).
493
«Maleficus enim dicitur quasi male facens, vel male fidem servans» (Ibid. P. 146).
494
«Nam pocius demones hec et immediate lesiva inferunt» (Ibid. P. 148).
495
«Et premissa esperimentavi per maleficos memoratos et, ut proch dolor, numéro centum et ultima, mediantibus informacioniibus legitimus ac eciam hominibus per tales maleficiatis» (tholosan C. Ut magorum et maleficiorum errores // Imaginaire du sabbat. P 355–438).
Читать дальшеИнтервал:
Закладка: