Агостино Паравичини Бальяни - Тело Папы
- Название:Тело Папы
- Автор:
- Жанр:
- Издательство:Литагент АСТ
- Год:2021
- Город:Москва
- ISBN:978-5-17-127223-4
- Рейтинг:
- Избранное:Добавить в избранное
-
Отзывы:
-
Ваша оценка:
Агостино Паравичини Бальяни - Тело Папы краткое содержание
В основе книги – рассуждения автора о сущности власти, о божественном и природном в человеке. Мир римских пап с мечтами о долголетии и страхом смерти, спорами о хрупкости тела и бессмертии души предстает перед нами во всем его многообразии.
Перевод книги на русский язык выполнил российский медиевист, доктор исторических наук, специалист по культуре средневекового Запада Олег Воскобойников.
В формате PDF A4 сохранен издательский макет.
Тело Папы - читать онлайн бесплатно ознакомительный отрывок
Интервал:
Закладка:
712
«Maneatque ibidem defunctus usque ad noctem. Solebat tamen antiquitus ibidem tribus diebus permanere». Ibid. Vol. I. 249. Согласно рассказу Буркарда (394), тело Пия III выставили в базилике Св. Петра с шести часов вечера вторника 17 октября по третий час четверга 19 октября 1503 года.
713
Одна современная хроника утверждает, что тело Александра V († 3 мая 1410 г.) «в воскресенье положили в большом зале его дворца в папских облачениях, под охраной, и всякий мог поцеловать стопы». Finke H. Eine Papstchronik. S. 389.
714
«Corpus eius balsamo conditum per integrum diem populo patuit, atque inde sepultus est apud S. Petrum in Vaticano juxta Eugenium III». Aeneas Silvius Piccolomini. De morte. P. 894.
715
Il diario romano di Jacopo Gherardi da Volterra / ed. E. Carusi // RIS. XXIII/3. P. 136–137.
716
Burcardo. Alla corte. P. 45–46.
717
Ibid. P. 404. Ср. о смерти Пия III: «Portatus inde ad cameram papagalli supra mensam, penitentiarii dixerunt continuo officium mortuorum in anticamera et papagallo; cardinales congregarunt se… et oscularunt pedem eius… Inter horam 18 et 19 venerunt circa 80 intorticia, cum quibus, clericis et beneficiatis illa portantibus, fuit portatus ad basilicam sancti Petri per illos canonicos, per portam lateralem ad portam respondentem… et positi pedes usque ad cancellum et illud clausum, ubi mansit usque ad diem jovis hora terciarum» (394).
718
Ibid. P. 406.
719
Stefano Infessura. Diario. 14. 6 ноября указывают несколько рукописей. Инфессура в «Дневнике» писал: «В 1407 (=1406) году, 7 ноября, умер папа Иннокентий, это произошло в субботу. Справив похороны, 14 ноября, кардиналы собрали конклав во дворце Св. Петра и оставались там до первого декабря». Анонимная современная хроника дает еще больше деталей: «Quomodo in morte Innocencii VII singula fuerunt servata. Nota die sabbati VI. novembris dominus Innocencius papa VII obiit hora vicesima, id est, hora vesperorum. Et incontinenti fuit portatus extra cameram suam ad salam, ubi cubicularii solebant comedere. Et ibi stetit in uno assere simplici in terra indutus pontificaliter indumentis antiquis et satis tristibus usque ad diem dominicam et horam vesperorum eiusdem diei, qua fuit portatus ad magnam capellam suam. Ibique remansit usque ad diem mercurii, que fuit X. mensis novembris, in qua fuit portatus de mane ad ecclesiam s. Petri per servientes armorum. Et tunc fuerunt incepte exequie et dominus cardinalis Florentinus episcopus Ostiensis, ut supremus cardinalis, cantavit primam missam in dicta ecclesia s. Petri et sic deinceps gradatim singuli cardinales usque ad diem jovis XVIII. dicti mensis, in qua fuerunt peracte ultime exequie dicti Innocencii. Et post finitas exequias dominus cardinalis florentinus predictus celebravit missam in dicta ecclesia s. Petri de tempore, videlicet de dedicatione, quia tunc fuit octava s. Martini, in qua tam s. Petri quam s. Pauli basilice fuerunt consecrate et dedicate. Et tunc de sero in occasu solis omnes cardinales intraverunt conclave». Finke H. Eine Papstchronik. S. 359. Хронологию можно резюмировать следующим образом: 6 ноября в субботу умер Иннокентий VI; в тот же день тело перенесли из опочивальни в зал, 7 ноября в воскресенье – в капеллу (вечерня), в среду 10 ноября тело поставили в базилике Св. Петра, 10–18 ноября прошло девятидневье, 19–22 ноября шел конклав.
720
ll Diario Romano di Gaspare Pontani / ed. D. Toni. RIS. III/2. P. 39–41. Ср.: Stefano Infessura. Diario. P. 155–170; Johannes Burckardus. Liber notarum. I. 12.
721
Stefano Infessura. Diario. P. 278–279.
722
Мы не знаем, сколько длился этот «обряд разгона мух опахалами».
723
Цит. по: Giesey R. Le roi. P. 228–229. Ср. Еккл 10:1: «Мертвые мухи портят и делают зловонной благовонную масть мироварника» (Вульгата: «Muscae morientes perdunt suavitatem unguenti»).
724
Wolkan R. Der Briefwechsel des Eneas Silvius Piccolomini. II. Abteilung. Wien, 1912. S. 255–256: «concedendum est aliquid consuetudini».
725
«Supra lectum qui erit sub castro doloris erit pannus aureus cum armis defuncti, et duo cervicalia nigra ad caput lecti, et ad pedes duo pillea rubea ipsius defuncti. Hinc inde astabunt duo parafrenarii mortui cardinalis, qui cum duobus flabellis factis cum armis cardinalis ex serico nigro videntur abigere muscas, etiam si sit tempus hiemale, qui sedulo flabella placide movent». Ibid. S. 226.
726
Полноценное рассмотрение проблемы кардинальских похорон: Herklotz I. Paris. S. 217–248; Gardner J. The Tomb. P. 12 ss.
727
Кардинал Якопо Каэтани Стефанески подробно описал смерть и похороны кардиналов Латино Малабранка (11 августа 1294) и Маттео Россо Орсини (4 сентября 1305 г.). В похоронах Орсини участвует вся коллегия. Jacopo Caetani Stefaneschi. Op. cit. Versus 200–201: «Decubuit moriens, toto presente senatu / Exequiis, laus digna viro memorandaque pandam».
728
Dykmans M. Le cérémonial. Vol. IV. P. 247–251.
729
«Item voluit ipse testator quod si decederet in Avenione vel circa, corpus suum portari ad ecclesiam fratrum Minorum de Avenione in Depposito, et ibidem fieri exequias pro Cardinalibus fieri solitas… et… in dicta vero ecclesia de Condomio missa et exequiae celebrentur solemniter pro eodem… et aliae exequiae solemniter celebrentur, et etiam postea usque ad nonam diem, prout est de aliis cardinalibus fieri solitum». Duchesne F. Histoire de tous les cardinaux françois. T. II. Paris, 1660. P. 281. Гильом Тест дважды выражает в завещании желание, чтобы при его похоронах соблюдался кардинальский чин, как во время отпевания в авиньонской церкви францисканцев, так и при погребении, «все остальные похоронные торжества, вплоть до девятого дня, пусть отслужат как полагается для кардиналов». Для авиньонских кардиналов девятидневье обычно проходило вне Авиньона (Перуджа, Тулуза и т. д.). Два кардинала уточнили, что проводить его нужно в том городе, «где меня не станет» (П. Франкон) или «над гробницей» (П. Бло). В случае проведения девятидневья в Авиньоне, церемонии проводились над могилой, им уделялось большое внимание: триста месс за девять дней (Г. де Шанак), торжественные мессы cum nota (Гуго де Сен – Марсьяль), двенадцать месс в день (П. Жирар), раздача милостыни (П. Франкон), точное указание количества воска (Г. де Сен – Марсьяль) и вида ткани (черный холст с крестом), которую на все девять дней следовало положить на гроб (П. Бло). Три кардинала (Г. де Сен – Марсьяль, Г. де Мальсек и П. Жирар в 1397, 1407, 1410 гг. соответственно) предусмотрели особую литургию в последний день девятидневья.
730
Завещание Филипа Кабассоля. Ibid. T. II. P. 424: «Item quod induantur viginti quinque pauperes de panno albo pro sepultura et novena sua». Завещание кардинала Жана де Дорманса: «Insuper eciam volo quod, prima die exequiarum mearum… dicti fratres habeant pro pitancia, illa die, viginti francos auri, et per alios octo dies inde sequentes… et ibi sic remanebunt dicte partes cere quamdiu durabunt exequie mee predicte, per octavas predictas… Item volo et precipio quod, in die mee sepulture et in die octava ejusdem, fiat elemosina generalis de bonis meis… Item lego conventui monasterii Sancte Genovefe in monte Parisius, pro pitancia habenda et pro servicio solenni pro me in die exequiarum mearum et in octabo in ecclesia sua faciendis viginti francos auri. Item lego dicto conventui Carmelistarum, quorum vicinus fui, adhuc viginti francos auri ut ipsi, aliqua die oportuna post obitum meum et in octavis, servicium solenne pro me faciant in ecclesia sua, ultra illud ad quod ut ceteri religiosi tenebuntur». Carolus – Barré L. Le cardinal de Dormans, chancelier de France ‘principal conseiller’ de Charles V d’après son testament et les Archives du Vatican // Mélanges d’archéologie et d’histoire. T. 52. 1935. P. 353–354. Завещание Гильома де Шанака: «Et in illo monasterio fiat officium exequiarum mearum solempniter… fiatque ibidem domus fustea cum candelis accensis desuper… Item volo quod tam die dicte mee depositionis quam diebus novene sepulture mee pro anima mea parentumque meorum trecente misse de mortuis celebrentur, et singulis presbiteris singulas missas celebrantibus singuli grossi monete Avinionensis dentur, quodque capellani in dicto monasterio deservientes, qui missas celebrabunt, in numero aliorum celebrantium computentur, et ipsorum cuilibet etiam bini grossi pro una missa donentur». Baluze E., Mollat G. Op. cit. Vol. IV. Paris, 1922. P. 277. Завещание Пьера де Сен-Марсьяль: «Item volo atque mando quod qualibet die novene dicatur missa solempnis cum nota, in qua sint et ardeant duodecim tortices, quilibet trium librarum cere. Die vero ultima die fiet officium dicte novene in dicta ecclesia Tholosana sint et ardeant ad minus sexaginta tortices cere… et distribuantur inter canonicos, presbiteros, et alios prebendatos ecclesie Tholosane qui erunt presentes in celebratione dictarum missarum in fine ipsius novene semel triginta franci pro eorum labore, et rogent Deum pro anima mea et illorum de quibus intendo». Ibid. P. 370. Завещание Жана де ла Гранжа: «Et quod qualibet die Novenae dicatur in quolibet Conventu ipsorum una Missa de Requiem solemnis pro anima mea, cum orationibus superius designatis». Duchesne F. Histoire. T. II. P. 472. Завещание Ги де Мальсека: «Deinde eligo corpori meo sepulturam in ecclesia Avenionensi… et quod quilibet Presbyter eiusdem ecclesiae infra novenam meae sepulturae, unam missam et psalterium semel tantum». Ibid. T. II. Р. 458. Завещание Пьера Бло: «Item, volo et ordino quod in die sepulture… et aliis singulis diebus novene, pro pitancia eorum, dentur duo floreni currentes… Item, volo et ordino… quod singulis diebus novene dicantur et celebrentur quinquaginta misse basse, et in die ultimo novene centum misse pariter celebrentur pro deffunctis… Item volo et ordino quod, in die sepulture et singulis diebus novene, dentur et distribuantur, in domo vel ecclesia sepulture, decem floreni auri… Novena durante, maneat pannus de tela nigra cum cruce super locum sepulture. Et in singulis diebus novene celebretur missa solum cum viginti quatuor intorticiis. Et singulis ipsius novene celebretur missa solum cum viginti quatuor intorticiis. Et singulis ipsius novene diebus, post diem sepulture, in domo in qua obiero, refficiantur viginti quatuor pauperes, et cuilibet singulis diebus detur unus grossus. Ultima die novene refficiantur in domo in prandio pauperes centum; quibus etiam dentur centum grossi». Labande L. H. Pierre Blau, cardinal de Saint – Ange. Son testament et son inventaire (1407–1410) // Annales du Midi. Vol. 7. 1895. P. 168–170. Завещание Пьера Жирара: "Item volumus, precipimus et etiam ordinamus quod statim post obitum nostrum ut citius fieri poterit, mandetur, et ordinetur per executores nostros, aut tres seu duos ex ipsis fieri una novena in dicta ecclesia Sancti Simphoriani Castri, et quod celebrentur ad minus ibidem qualibet die dictae novenae duodecim missae… et ibidem die ultima novenae praedictae viginti francos auri Christi pauperibus pro eleemosina dari". Duchesne F. Histoire. T. II. P. 552. Завещание Жана Франкона: «Item, volo quod tam in vestibus familiarium, quam in sepultura servetur mos honestus et non nimis pomposus, et quod fiant elemosinae multae per totam novenam, et detur omnibus presbyteris celebrare volentibus pendente novena in tota civitate in qua moriar». Ibid. P. 515–516.
Читать дальшеИнтервал:
Закладка: