Агостино Паравичини Бальяни - Тело Папы
- Название:Тело Папы
- Автор:
- Жанр:
- Издательство:Литагент АСТ
- Год:2021
- Город:Москва
- ISBN:978-5-17-127223-4
- Рейтинг:
- Избранное:Добавить в избранное
-
Отзывы:
-
Ваша оценка:
Агостино Паравичини Бальяни - Тело Папы краткое содержание
В основе книги – рассуждения автора о сущности власти, о божественном и природном в человеке. Мир римских пап с мечтами о долголетии и страхом смерти, спорами о хрупкости тела и бессмертии души предстает перед нами во всем его многообразии.
Перевод книги на русский язык выполнил российский медиевист, доктор исторических наук, специалист по культуре средневекового Запада Олег Воскобойников.
В формате PDF A4 сохранен издательский макет.
Тело Папы - читать онлайн бесплатно ознакомительный отрывок
Интервал:
Закладка:
250
В завещании, продиктованном в Витербо 29 октября 1271 года, кардинал Генрих из Сузы без обиняков просит выпотрошить свой труп, чтобы проще было доставить его до места погребения. Paravicini Bagliani A. I testamenti. P. 134. N. 2: «Quod si propter nimiam distantiam totum corpus ad metropolitanam ecclesiam portari non posset, exenteretur corpus, et intestinis apud ecclesiam in cuius parochia me decedere contigerit dimissis, residuum ad metropolitanam ecclesiam deportetur».
251
Глава «Ecclesia vestra». Цит. по: Perez A. Pentateuchum fidei. Liber II. Dubium 3. Cap. 8, 1621. P. 20 (Rocaberti J. Th. Bibliotheca maxima pontificia. Vol. IV. Roma, 1699. P. 705 D). Ср.: Magri D. Hierolexicon. R., 1677. P. 126: «quia cardinales cum papa incorporantur».
252
Hostiensis V. Apparatus 3.5.19 s.v. episcopi Prenestinensis: «Sed et maior est cardinalis, in quantum est pars corporis generalis vicarii Iesu Christi. Hoc autem hodie tenet Romana Ecclesia quod nulla sit maior dignitas cardinalatu, cum ipsi cardinales una cum papa omnes iudicent». Цит. по: Watt J.A. The Constitutional Law. P. 153.
253
«Item cardinales sunt coniudices Romani pontificis et sunt membra non tantum corporis Ecclesiae sed capitis». Denifle H. Die Denkschriften der Colonna gegen Bonifaz VIII. und der Cardinäle gegen die Colonna // Archiv für Litteratur- und Kirchengeschichte des Mittelalters. Bd. 5. 1889. S. 509–524.
254
Политические мотивы были очевидны, но терминология использовалась и раньше. Поэтому нельзя согласиться с мнением Вилкса, что «отныне они должны стать coniudicatores et coadiutores папы». Wilks M.J. The Problem of Sovereignty in the Later Middle Ages. Cambridge, 1963. P. 458. Эти термины использовались в отношении кардиналов уже Бернардом Клервоским.
255
Послание Non mediocri (1439), Codicis iuris canonici fontes. Vol. I. Città del Vaticano, 1932. N. 50. Ср.: Thomassin L. Ancienne et nouvelle discipline de l’E 2glise. P., 1864. Vol. II. P. 425–426; Leclerc J. ’Pars corporis pape’. P. 188.
256
LP. Vol. II. P. 446: «Exierant enim obviam sibi extra urbem in longum clerus Romanus cum vexillis et crucibus, quod nulli Romanorum pontificum recolitur factum, senatores et magistratus populi cum concrepantibus tubis, nobiles cum militia in apparatu de coro, et pedestris populositas cum ramis olivarum, laudes pontifici consuetas vociferans. Tunc videns oculos… tamquam vultum Jesu Christi».
257
Stefaneschi J.C. Opus metricum. S. 100: «Post ipsam (crucem) quadratus equus… cigneus ad dextram vehitur». Тема Распятия четко выражена на личной печати кардинала Маттео д’Акваспарта, близкого к Бонифацию VIII. Gardner J. Some Cardinals’ Seals of the Thirteenth Century // The Journal of the Warburg and Courtauld Institutes. Vol. 38. 1975. P. 95.
258
Rocca A. De sacrosancto Christi corpore Romanis pontificibus iter conficientibus praeferendo commentarius // Id. Thesaurus pontificiarum sacrarumque antiquitatum. R., 1745. Vol. I. P. 37–73.
259
Ibid. Vol. II. P. 374–378. См. также: Alexander a Turre Cremensis. De fulgendo radio hierarchiae Ecclesiae militantis. Radius XXII. Venezia, 1604; Ср.: Rocaberti J.Th. Bibliotheca. Vol. II. P. 55–57; Masson J.P. Libri sex de episcopis Urbis, qui Romanam Ecclesiam rexerunt. Paris, 1586. P. 286–287v: «Videtur autem id dicere quasi damnans consuetudinem, moremque eorum qui demississime procumbunt ad pedes pontificios, ut signum crucis in superficie serici calcei intextum deosculentur: qui mos an sit antiquissimus nescio, nondum enim omnia legi, sed hoc scio consuetudinem illam Cisalpinis populis minus probari quam Italicae genti ad huius generis obsequia et demissiones natae».
260
Amalricus Augerii // RIS. III/2. P. 9. В Синодальном переводе «Сей есть Христос, Которого я проповедую вам». Деян 17:3.
261
«Но я страшнее вижу злодеянье: / Христос в своем наместнике пленен, / И торжествуют лилии в Аланье». Данте. Божественная комедия. Чистилище. XX, 85–87 / пер. М. Лозинского. М., 1967. С. 245. «Аланья», т. е. (Ананьи, город и резиденция Бонифация VIII – прим. пер. ).
262
Alvarus Pelagius. De statu et planctu. Lib. I. Cap. 13. Fol. 4r: «Vere enim papa representat Christum in terris: ut qui videt eum oculo contemplativo et fideli videat et Christum; unde et propterea dixit Petro: Tu es Petrus».
263
Ibid. Fol. 4r: «Item, in terra, ergo vicarius eius in terris: omnis papa habet omnem potestatem in terra, quam habuit Christus, nedum sicut verus Deus sed sicut verus homo. Dedit illi Deus potestatem eorum, que sunt super terram, papa enim successor est in hoc Ade primi hominis, antonomatice enim et typice formavit Deus filius ad imaginem suam et similitudinem papam vicarium suum».
264
Antonius de Butrio. Super prima primi decretalium commentarii. Glossa a 2, X, I, 7. Venezia, 1578. Fol. 154r. N. 9: «Quod factum est a papa, ut vicario Dei, interpretatur factum a solo Deo; et quae gesta per vicarium, videntur gesta per dominum ». Цит. по: Maccarrone M. Vicarius Christi. P. 237. N. 9.
265
Сильно реставрированный раннехристианский образ Христа в апсиде Латеранской базилики был сохранен художником Торрити по прямому указанию Николая IV (Christe Y. A 1propos du décor absidal de Saint-Jean du Latran à Rome // Cahiers archéologiques. 1970. Vol. 20. P. 197–206; Ср.: Herklotz I. Der mittelalterliche Fassadenportikus. P. 93). Как недавно выяснилось, своими архаическими для того времени чертами он обязан не только мастеру, но и решению папы-заказчика, о котором говорит надпись. Иконографический консерватизм подкреплялся не древней, но известной с XII века легендой, согласно которой образ Спасителя явился верующим в день торжественного освящения храма. Поэтому надпись настаивает на физиогномической сохранности лика (Christe Y. A propos. P. 199: «Facies hec integra…»). В конфессии Латеранской базилики фреска XIV века изображала появление Спасителя во время освящения, проводившегося Сильвестром I в присутствии Константина. Herklotz I. Der mittelalterliche Fassadenportikus. S. 93. N. 269.
266
Lotharius. De sacro altaris mysterio libri sex. L, VI, 9 // PL Vol. 217. P. 911: «Quod Romanus pontifex alium in communicando morem observat… Romanus pontifex ideo non communicat ubi frangit, sed ad altare frangit et ad sedem communicat, quia Christus in Emmaus coram duobus discipulis fregit; in Hierusalem coram undecim apostolis manducavit».
267
Guilelmus Durandus. Rationale. Lib. IV. Cap. 54: «Sicut summus pontifex est Christi Vicarius et caput omnium qui in Ecclesia degent militanti; ita Christum Ecclesiae caput perfectius ac sublimius repraesentans, ad sublimiorem locum comunicare solet»; Ср.: Lib. IV. Cap. 52: «Summus Pontifex sicut Christi vicarius, et caput omnium praelatorum perfectius Christum repraesentat, congruum est, ut ipse non altari, sed in loco sublimiori communicet, ostendens, quod Christus etiam in sua humanitate perfectius et copiosus participat ineffabilia gaudia». Св. Бонавентура несколькими годами ранее резюмировал дискуссию, комментируя Пс 21:26: «Christus in communi, et omnibus videntibus, passus est; unde Papa, quando sumit corpus Christi in Missa, sumit omnibus videntibus, nam sedens in cathedra convertit se ad populum» (Bonaventura S. Expositio in Psalterium // Id. Opera omnia. P., 1867. Vol. IX. P. 182). Николай III (1277–1280) подарил капитулу Св. Петра в Ватикане «cannulam argenteam ad observandum corpus Christi a summo pontifice»: Egidi P. Necrologi e libri affini della Provincia romana. R., 1908. Vol. I. P. 289.
268
Канторович Э. Ук. соч. С. 113–138.
269
Pellens K. Die Texte des Normannischen Anonymus. Wiesbaden, 1966. S. 130: «Itaque in unoquoque gemina intelligitur fuisse persona: una ex natura, altera ex gratia; una in hominis proprietate, altera in spiritu et virtute; una, qua per conditionem nature ceteris hominibus congrueret, altera, qua per eminentiam deificationis et vim sacramenti cunctis aliis precelleret. In una quippe erat naturaliter individuus homo, in altera per gratiam Christus, id est: Deus-homo».
270
Pellens K. Die Texte. S. 135: «Potestas enim regis potestas Dei est; Dei quidem est per naturam, regis per gratiam. Unde et rex Deus et Christus est, sed per gratiam, et quicquid facit, non homo simpliciter, sed Deus factus et Christus per gratiam facit». Ср.: Ibid. S. 665: «Rex autem… huius Christi, id est Dei et hominis, imago et figura erat, quia… totus homo erat, totus deificatus erat et sanctificatus per gratiam unctionis et per benedictionis consecrationem… Si ergo… rex… per gratiam Deus est et Christus domini, quicquid agit et operatur secundum hanc gratiam, iam non homo agit et operatur, sed Deus et Christus domini».
271
Pellens K. Die Texte. S. 144–145: «Reddite potestati, non persone. Persona enim nequam, sed iusta potestas; iniquus Tyberius, sed bonus cesar. Reddite ergo non persone nequam, non iniquo Tyberio, sed iuste potestati, et bono cesari, que sua sunt… Iustum quippe erat, ut humana infirmitas divine subderetur potestati. Christus namque secundum hominem tunc infirmus erat, cesaris vero potestas divina».
272
Pellens K. Die Texte. S. 134: «Unde et uterque in spiritu et Christus et Deus est, et in officio figura et imago Christi et Dei est, sacerdos sacerdotis, rex regis; sacerdos inferioris officii et nature, id est humanitatis, rex superioris, id est divinitatis».
273
Ibid. S. 6: «Talis enim non simplex est, sed multiplex, et plures habens personas».
274
Dictatus papae // Caspar E. Das Register Gregors VII. Bd. I. Berlin, 1920. S. 206: «Никто не может его судить».
275
Pellens K. Die Texte. S. 6: «Nam et summi pontificis personam habet et hominis, et vel homicide vel alterius peccatoris, eius videlicet, quem se ipse fecit. Secundum summi pontificis personam super omnes homines est, secundum hominis personam inter homines, secundum peccatoris personam infra homines. Secundum summi pontificis personam non peccat sed potens est remittere peccata, et secundum hanc super omnes homines reverendus est et honorandus et a nemine iudicandus. Secundum hominis vero personam, et si non peccat, non tamen remittit peccata, et secundum hanc tamquam homo reverendus est et honorandus atque etiam iudicandus. Secundum personam autem peccatoris peccat, et secundum hanc nec reverendus est nec honorandus, sed tanquam inferior homine iudicandus. Neque enim iustum est, ut in eadem reverencia et in eodem honore habeamus et apostolum et homicidam seu adulterum, ordinem pontificis sacratissimum et facinus homicidii seu adulterii sceleratissimum». Об авторе см.: Baer W. Studien zum sogenannten Anonymus von York. Diss. München, 1966.
Читать дальшеИнтервал:
Закладка: