Агостино Паравичини Бальяни - Тело Папы
- Название:Тело Папы
- Автор:
- Жанр:
- Издательство:Литагент АСТ
- Год:2021
- Город:Москва
- ISBN:978-5-17-127223-4
- Рейтинг:
- Избранное:Добавить в избранное
-
Отзывы:
-
Ваша оценка:
Агостино Паравичини Бальяни - Тело Папы краткое содержание
В основе книги – рассуждения автора о сущности власти, о божественном и природном в человеке. Мир римских пап с мечтами о долголетии и страхом смерти, спорами о хрупкости тела и бессмертии души предстает перед нами во всем его многообразии.
Перевод книги на русский язык выполнил российский медиевист, доктор исторических наук, специалист по культуре средневекового Запада Олег Воскобойников.
В формате PDF A4 сохранен издательский макет.
Тело Папы - читать онлайн бесплатно ознакомительный отрывок
Интервал:
Закладка:
340
LC. Vol. II. P. 294, VIII. N. 17: «Dominica vero, qua cantatur Letare Jerusalem , camerarius representat domno pape in camera rosam auream cum muschio et balsamo, quam domnus papa portat in manu propria usque ad Sanctam Crucem, ubi ea die debet missam celebrare, eamdem deferens in reversione sua similiter usque ad locum in quo descendit, ubi debet esse prefectus, cui domnus papa tunc dat rosam ipsam, et eadem die portat mitram aurifrisiatam. Sciendum est quod ipsa hora qua camerarius representat rosam, domnus papa debet accipere mitram aurifrisiatam».
341
PL. T. 180. P. 1346. Письмо Альфонсу Кастильскому (1148).
342
Песнь 2:1 (в латинской Вульгате буквально «я цветок полевой» – прим. пер.). Папский биограф Бозон не говорит о золотой розе, но подчеркивает, что римляне, глядя на Александра III, входившего в Рим в четвертое воскресенье Великого поста, Letare Jerusalem, в 1177 году, «смотрели на его лицо так, словно то был лик Христа, Которому папа служит земным наместником» (Recueil des historiens des Gaules et de la France. P., 1878. Vol. XV. P. 794).
343
PL. T. 217. P. 393–398; P. 395: «Triplex est autem in hoc flore materia, videlicet, aurum, muscus, balsamum. Sed mediante balsamo muscus conjungitur auro. Quia triplex est in Christo substantia: deitas, corpus, et anima. Sed mediante anima corpus conjungitur deitati: quia tantae subtilitatis est divina natura, ut corpori de limo terrae formato non congrueret uniri, nisi rationali spiritu mediante. Bajulus hujus floris, vicarius est Salvatoris, Romanus videlicet pontifex, successor utique Petri, vicarius Jesu Christi». См. также: Eichmann E. Weihe. S. 50; Cornides E. Rose. S. 29.
344
Проповеди Гонория III изданы Боттино по рукописи Sess. 51 из Библиотеки Виктора Эммануила в Honorii III opera omnia. Две проповеди de laetare: Vol. I. P. 787–805.
345
Ibid. Vol. I. P. 802: «Color est duplex, videlicet, albus et rubeus. Albus color rosae significat virginitatem et innocentiam Christi, quia licet humana carne vestitus, non tamen fuit humana fragilitate pollutus»; P. 803: «Item in albo colore rosae significatur quod corpora bonorum et sanctorum resurgent in resurrectione sine ullo vitio, sine ulla deformitate»; «Virtus rosae est dare refrigerium contra calorem, et constringere»; P. 804: «Forma rosae est inferius angusta, et superius ampla; et significat quod Christus pauper fuit in mundo, sed est Dominus super omnia, qui implet universa. Item sicut forma rosae est inferius angusta, et superius ampla, ita quilibet christianus debet terrena vilipendere, et superna desiderare».
346
Интересно отступление Рокки в Thesaurus pontificiarum sacrarumque antiquitatum. Vol. I. P. 208, где бальзам золотой розы становится молодильным средством: «Balsamum, quod est succus, non solum odoratissimus, et ad multa medicamenta, necnon ad plurimas utilitates vitae humanae praestandas, maxime opportunus; sed si guttatim lambatur, cerebrum ac stomachum non parum confortat, concotionem, seu digestionem adjuvat, nutrit et satiat, juventutemque conservat, hominemque in aetate matura juvenem reddit, sicut qui de balsamo scripserunt experimento id ita esse testantur».
347
Ср. вторую проповедь Иннокентия III о золотой розе. PL. T. 217. P. 395: «solus autem Petrus assumptus est in plenitudinem potestatis»; «Hunc ergo florem Romanus pontifex repraesentat».
348
Dykmans M. Le cérémonial papal. Vol. I. P. 159: «Qui si fuerit absens vel de collegio cardinalium non fuerit, ad locum in quo cardinales sunt in consistorio venire debet vocatus et, eo electioni de se facte consensum prestante, prior diaconorum cardinalium exuit eum capa seu clamide qua utitur et ponit ei Romanam albam, si non habet camisiam, et orarium ad modum presbiteri super humeros, si est presbiter, vel super levam partem, si est diaconus et non in presbiterii ordine constitutus. Est postea ponit ei mantum et dicit: “Investio te de papatu Romano, ut presis urbi et orbi”».
349
Ibid. Vol. I. P. 174–176.
350
Ibid. Vol. I. P.160. N. 7: «Et postquam redierit ad cameram, deponit pluviale et mitram et assumit rubeum mantellum. Et habere debet caligas de panno rubeo sine pedulibus et cum stafilibus et infulam rubeam de scarleto, et postea parvos calceos de panno eodem et calceos religiosos usque ad medium crus de corio rubeo, et tunicas et vestes de scarleto, et desuper pannos albam camisiam. Et erit subcinctus cingulo de serico rubeo super camisiam, et ipsa camisia erit ita longa quod elevata competenter super ipsum cingulum reflectatur».
351
Ibid. Vol. I. P. 172. N. 44: «Sed omnibus rite peractis ipse summus pontifex et omnes cardinales et alii prelati et subdiaconi, quilibet in gradu suo, induetur vestimentis pretiosis albi coloris, episcopi pluvialibus, presbiteri casulis, diaconi dalmaticis, subdiaconi tunicellis, acoliti superpelliciis et alii capellani, episcopi, archiepiscopi, abbates et patriarche pluvialibus… (45) Et sic cum omnibus venit ad portam sive ad gradus ecclesie. (46) Et ibi prior diaconus cardinalis extrahit mitram et ponit ei coronam que vocatur regnum in capite, toto populo clamante “Kyrie eleison”. (47) Et sic cum omni ornatu quilibet cardinalis et prelatus equitat equum coopertum panno albo. Subdiaconi vero, capellani, scriniarii et alii equitant ornate vestiti, non tamen habent equos coopertos. (48) Papa equitat equum magnum, faleratum et coopertum tantum ex parte posteriori de scarleto, in parte vero anteriori non cooperitur». Фактически такой же текст в XIII Чине B (Le pontifical romain / ed. M. Andrieu. Vol. II. P. 370–380), который Дикманс предлагает датировать 1275–1300 гг. (Dykmans M. Le cérémonial papal. Vol. I. P. 167. N. 10). Ср.: XIV Чин (Ibid. Vol. II. P. 281). О кавалькаде упоминает церемониал, который, по Дикмансу, использовался во время коронации Мартина V 21 декабря 1417 года в Констанце (Ibid. Vol. III. P. 469–479). См. также Церемониал Патрици: Dykmans M. L’oeuvre. Vol. I. P. 68. N. 118 (о белых облачениях) и 143–154 (о шествии в Латеран).
352
Церемониал Григория Х с буквальной точностью взят Стефанески (Dykmans M. Le cérémonial papal. Vol. II. P. 267–269).
353
Schimmelpfennig B. Die Zeremonienbücher. S. 30.
354
LC. Vol. II. P. 123. N. 3: «Mortuo Romano pontifice et sepulto conveniunt episcopi, presbiteri, diaconi cardinales in loco celebri, et perscrutata omnium cardinalium voluntate ab aliquibus de ipsis, in quem major pars convenerit cardinalium, ipsum archidiaconus vel prior diaconorum de pluviali ammantat rubro et electo nomen imponit». Ср.: LC. Vol. I. P. 311. N. LVIII. 77: «prior diaconorum ipsum de pluviali rubeo ammantat et eidem electo nomen imponit». Отсылая к кавалькаде из базилики св. Петра в Латеран, Альбин говорит об украшении папского коня, не уточняя цвета: «Celebrata missa descendit ad locum ubi est equus papalis ornatus, et ibi archidiaconus recipit frigium a majori stratori de quo dominum papam coronat; et sic per mediam urbem devenit ad palatium Lateranense coronatus» (LC. Vol. II. P. 124). Ср.: Лондонский кодекс (Ein Fragment zur Wahl / ed. B. Schimmelpfennig. S. 330. N. 33). Базельский кодекс поясняет: «Celebrata missa dominus papa cum omnibus Romane curie ordinibus descendit ad constitutum locum, ubi est papalis equus decenter phaleratus, et ubi archidiaconus recipit regnum, quod alio vocabulo frigium dicitur , de manu marascalci maioris, de quo dominum papam coronat» (Schimmelpfennig B. Ein bisher unbekannter Text. S. 65. N. 20, 21). Ченчо еще более лаконичен (LC. Vol. I. P. 312: «Missa autem celebrata, revertitur ad palatium coronatus»). Ни Альбин, ни Ченчо ничего не говорят об одеяниях, в которые папа должен был облачаться в трапезной, войдя во владение Латераном: «Dato presbiterio dominus papa intrat ad mensam preparatam… Omnes tamen sedent mitrati…» (LC. Vol. II. P. 124).
355
См., например: Germania Pontificia / ed. A. Brackmann. Bd. III. Berlin, 1925. S. 201. Anm. 7 (1 мая 1020 г.): епископ Бамбергский обязуется по первому требованию присылать папе «equum unum album sibi suisque successoribus… cum sella conveniente Romano pontifici». JL 5960 (1099–1104): похожий дар ожидается от аббатства Ремирмон: «infra trium annorum spatium cum auscolino pallio equum candidum Lateranensi palatio persolvant» (cр.: LC. Vol. I. P. 175). См.: Schramm P.E. Herrschaftszeichen und Staatssymbolik. Bd. III. Stuttgart, 1956. S. 711–713. Посланники Льва IX привезли в Рим от василевса Константина IX Мономаха «конское седло, чудным образом расшитое золотом». Правда, об этом свидетельствует лишь поздняя хроника XIV века: Johannes de Bayone / ed. H. Belhomme. Strassbourg, 1724–1733. S. 250; Schramm P.E. Op. cit. Bd. III. S. 714–715. Цвет не указывается и в известном месте у аббата Сугерия, где тот описывает украшения римских понтификов: Suger. Vie de Louis le Gros / ed. A. Molinier. P., 1887. P. 58: «more Romano se ipsos praeparantes, multo et mirabili ornatu circumdantes frigium, ornamentum imperiale, instar galeae circulo aureo circinatum, imponunt, albo et palliato equo insidentem educunt ipsi etiam palliati equos albis operturis variatos equitantes odas personando festive geminati procedunt». Альбин вспоминает лишь, что после мессы новоизбранный папа идет туда, где стоит папский конь в нарядной попоне (ornatus) (LC. Vol. II. P. 124). Схожие сведения в Базельском кодексе: «Celebrata missa dominus papa cum omnibus Romane curie ordinibus descendit ad constitutum locum, ubi est papalis equus decenter phaleratus» (Schimmelpfennig B. Ein bisher unbekannter Text. S. 65. N. 20). Указав, что на обратном пути во дворец папа несет тиару, Ченчо не упоминает о коне: «Missa autem celebrata, revertitur ad palatium coronatus cum processione» (LC. Vol. I. P. 313, XLVIII. N. 77).
356
Dykmans M. Le cérémonial papal. Vol. I. P. 172. N. 48: «Papa equitat equum magnum, faleratum et copertum tantum ex parte posteriori de scarleto, in parte vero anteriori non cooperitur».
Читать дальшеИнтервал:
Закладка: