Агостино Паравичини Бальяни - Тело Папы
- Название:Тело Папы
- Автор:
- Жанр:
- Издательство:Литагент АСТ
- Год:2021
- Город:Москва
- ISBN:978-5-17-127223-4
- Рейтинг:
- Избранное:Добавить в избранное
-
Отзывы:
-
Ваша оценка:
Агостино Паравичини Бальяни - Тело Папы краткое содержание
В основе книги – рассуждения автора о сущности власти, о божественном и природном в человеке. Мир римских пап с мечтами о долголетии и страхом смерти, спорами о хрупкости тела и бессмертии души предстает перед нами во всем его многообразии.
Перевод книги на русский язык выполнил российский медиевист, доктор исторических наук, специалист по культуре средневекового Запада Олег Воскобойников.
В формате PDF A4 сохранен издательский макет.
Тело Папы - читать онлайн бесплатно ознакомительный отрывок
Интервал:
Закладка:
357
«clamidem purpuream atque tunicam coccineam». Das Constitutum Constantini (Konstantinische Schenkung) / ed. H. Fuhrmann. Hannover, 1968. S. 87. Cap. 14.
358
«Sublimo solio residentem veste purpurea et aurea radiantem». MGH SS. Bd. III. S. 672. Ср.: Schramm P.E. Herrschaftszeichen. Bd. I. S. 57. Уже Эйхман (Eichmann E. Weihe. S. 33) отмечал, что красный императорский плащ, в который облачался после коронации Оттон III в 998 году (MGH SS. Bd. IV. S. 620), в папском контексте стал cappa rubea или clamys не позднее первой половины XI столетия. Судя по всему, это произошло под влиянием императорского коронационного чина, использовавшегося для Оттона III (996–1002). Перед коронационной мессой (996) император снял облачение и надел «собственный плащ». Eichmann E. Die Kaiserkrönung im Abendland. Bd. I. Würzburg, 1942. S. 139.
359
Die Briefe des Petrus Damiani. Bd. III. S. 189: «habes forsitan mitram, habes iuxta morem Romani pontificis rubeam cappam?».
360
LP. Vol. II. P. 361: «indutus rubea chlamide sicut moris est». Ср.: Eichmann E. Weihe. S. 34.
361
Урбан II в 1088 году получил cappa rubea (MGH SS. Bd. VII. S. 760); Каликст II «сейчас же дал набросить себе на плечи красный плащ» (LP. Vol. II. P. 322); Гонорий II вначале, следуя традиции, отверг «митру и плащ» (LP. Vol. II. P. 379); выборщики Иннокентия II в 1130 году пишут королю Лотарю, что предоставили избраннику «все папские инсигнии» (Ebers G.J. Devolutionsrecht vornehmlich nach katholischem Kirchenrecht. Stuttgart, 1906. S. 171); антипапа Анаклет «недостойным образом надел красный плащ и захватил ложные знаки папской власти» (Ibid); в 1160 году капитул базилики св. Петра пишет Барбароссе об избрании антипапы Октавиана (Виктора IV): «он избран, облачен в плащ и посажен на трон св. Петра» (Watterich J.M. Pontificum Romanorum. Bd. II. S. 475); «Папская книга» замечает в связи с избранием Александра III: «избранника облачили в папский плащ» (LP. Vol. II. P. 397); в сентябре 1159 года он же жалуется, что Октавиан отнял у него «плащ, в который нас согласно церковному обычаю облачил протодьякон» (PL. T. 200. Col. 69 = JL 10584). Подробнее см.: Eichmann E. Weihe. S. 33–34.
362
Bruno episcopus Signinus. Tractatus // PL. T. 165. Col. 1108: «Summus autem pontifex propter hoc et regnum portat… et purpura utitur… quia Constantinus imperator olim beato Silvestro omnia Romani imperii insignia tradidit». Klewitz H.-W. Die Krönung des Papstes // Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Kanonistische Abteilung. 1941. Bd. 30 S. 106. N. 33.
363
Альбин: «ipsum archidiaconus vel prior diaconorum de pluviali ammantat rubro et electo nomen imponit». LC. Vol. II. P. 123. У Ченчо: «prior diaconorum ipsum de pluviali rubeo ammantat». Ibid. Vol. I. P. 311.
364
Zoepffel R. Die Papstwahlen und die mit ihnen im nächsten Zusammenhange stehenden Ceremonien in ihrer Entwicklung vom 11. bis zum 14. Jahrhundert. Göttingen, 1871. S. 168; Braun J. Die liturgische Gewandung im Occident und Orient nach Ursprung und Entwicklung, Verwendung und Symbolik. Freiburg-in-Breisgau, 1907. S. 351; Klewitz H.-W. Die Krönung. S. 120; Wasner F. De consecratione, inthronizatione, coronatione summi pontificis // Apollinaris. 1935. Vol. 8. P. 249–281.
365
Libellus de cerimoniis aule imperialis. Cap. 19 / ed. P.E. Schramm. Kaiser, Könige und Päpste. Bd. III. S. 344: «Imperator ferat camisum, ex subtilissimo et candidissimo bisso contextum, cum aurea bulla, ornatum a pedibus ad mensuram brachii in circuitu de auro frigio». В 16 главе упоминается саркофаг папы Анастасия IV († 3 декабря 1154 г.), значит, текст создан позже.
366
Delbrueck R. Der spätantike Kaiserornat // Die Antike. Bd. 8. 1932. S. 7–15; Treitinger O. Die oströmische Kaiser- und Reichsidee. S. 9.
367
Исидор Севильский описывает порфир как «красный с белыми точками» (Etymologiae. XVI. 55), так же говорит о нем Анна Комнина: Анна Комнина. Алексиада. VII, 2 / пер. Я.Н. Любарского. СПб., 1996. С. 205; Deér J. The Dynastic. P. 144. N. 90.
368
О белом коне см.: Träger J. Der reitende Papst. Ein Beitrag zur Ikonographie des Papsttums. München-Zürich, 1970, и рецензию: Garms-Cornides E. в журнале Art Bulletin. 1973. P. 451–456. Бернард Клервоский напоминает Евгению III, что Петр никогда «не ездил на белом коне» («Petrus hic est, qui nescitur processione aliquando vel gemmis ornatus vel sericis, non tectus auro, non vectus equo albo». De consideratione. IV, III, 6).
369
Vita Gregorii IX // LC. Vol. II. P. 19: «insignibus papalibus precedentibus, equo in faleris pretiosis evectus…».
370
Ibid. P. 33: «Qui (scil. imperator) etiam Ecclesie principem in illam inmergere gloriatur egestatis injuriam ut cinerem pro corona suscipiat, spicas pro pane vellicet, et pro equorum candidata gloria cogatur querere subjugale». Примерно в то же время некий комментарий на Апокалипсис, сохранившийся в одной пражской рукописи, излагает символическое значение белого коня императора (Träger J. Der reitende Papst. S. 13. N. 41).
371
PL. T. 217. Col. 517–521.
372
Conciliorum oecumenicorum decreta / ed. J. Alberigo et alii. Bologna, 1973. P. 243: «Pontifices autem in publico et in ecclesia superindumentis lineis utantur, nisi monachi fuerint». Ср.: Церемониал кардинала Латино Малабранки, гл. 53: «Calciatus pontifex surgat et stans super scabellum capam et remaneat in camisia linea quam semper debet habere super laneas vestes quando ad celebrandum vadit, etiamsi religiosus sit» (Dykmans M. Le cérémonial papal. Vol. I. P. 228. N. 5). О роккетто в целом см.: Moroni G. Vol. 58. P. 70–78; Braun J. Die liturgische Gewandung. S. 130.
373
Innocentius III. Sermo III in consecratione pontificis // PL. T. 217. P. 665: «In signum spiritualium contulit mihi mitram, in signum temporalium dedit mihi coronam; mitram pro sacerdotio, coronam pro regno, illius me constituens vicarium, qui habet in vestimento et in femore suo scriptum: ‘Rex regum et Dominus dominantium (Apoc. 19): sacerdos in aeternum, secundum ordinem Melchisedech (psal. CIX)». Cр.: Id. Sermo II, in consecratione pontificis // PL. T. 217. P. 654: «Dominus ergo non quilibet, sed ille, qui in vestimento et in femore suo scriptum habet: "Rex regum et Dominus dominantium (Apoc. XIX)"». Moroni G. Vol. 58. P. 70: «Роккетто – юрисдикционное облачение, преимущественно полагающееся епископу».
374
PL. Vol. 217. Col. 481: «Sacerdos, non solum magnus, sed maximus, pontificali et regali potestate sublimis».
375
Это один из важнейших тезисов Ладнера: Ladner G.B. Der Ursprung. S. 449–481; Id. Die Papstbildnisse. Bd. III. S. 270–307.
376
Rupertus abbas Tuitiensis. In Cantica Canticorum. 5, 10 // PL. T. 168. P. 920: «candidus sanctitate, rubicundus passione».
377
Adamannus. De locis sanctis. I, 3 // CSEL. Bd. 39. S. 232; Beda. De locis sanctis. Cap. 2 // CSEL. Bd. 39. S. 305; Haupt G. Die Farbensymbolik in der sakralen Kunst des abendländischen Mittelalters, Diss. Leizpig, 1941. S. 97; Hermann A. Farbe // Reallexikon für Antike und Christentum. Bd. VII. Stuttgart, 1969. S. 432.
378
Hieronimus. Epistola 64 ad Fabiolam // CSEL. Bd. 54. S. 586–615: «vestimenta sua non scindet, quia candida sunt, quia inpolluta, quia agnum sequentia».
379
Ambrosius. De mysteriis. VI, 29–30, 34–35, 37, 42 / ed. B. Botte. P., 1949. P. 117–121.
380
PL. T. 172. Col. 415: «Huius genae sunt verecundia, qua erubescit peccare, vel peccasse. Quae sunt ut fragmen mali punici, quia exterius rubent charitate, interius albescunt castitate».
381
Bing G. The Apocalypse Block-Books and Their Manuscript Models // Journal of the Warburg Institute. Vol. 5. 1942. P. 154. N. 1.
382
«Только папа пользуется красным плащом как знаком власти и мученичества» («solus utitur rubra cappa in signum imperii vel martirii») (Löwenfeld S. Der Dictatus papae Gregors VII. und eine Überarbeitung desselben im XII. Jahrhundert // Neues Archiv. 1891. Bd. 16. S. 200. Anrn. 9.
383
Мф 27:28, Ин 19:2.
384
Sicardus. Mitrale. I, 12 // PL. T. 213. Col. 40; Hermann A. Farbe. S. 432.
385
Ladner G.B. Die Papstbildnisse. Bd. III. S. 301.
386
Van Heck A. Pii II Commentarii rerum memorabilium que temporibus suis contingerunt. Città del Vaticano, 1984. P. 106: «Nec plura locutus priora exuit indumenta et albam Christi tunicam accepit».
387
Moroni G. Vol. 96. P. 238: «Sicut novo nomine renovatur, quia novam personam induit, novosque mores se suscipere profitetur, sic etiam quia coeleste, et divinum assumit officium in quo quidem in humanis agens, extra tamen humana claustra, et quodammodo semper in coelis conversaturus, albas coelestium personarum vestes habeat, per quas coelestis officii sui splendorem gentibus patefaciat. Sic enim et Christum legimus vestem inalbasse sicut nivem, cum dignitatem suam in monte voluit apostolis declarare».
388
Ср. VI проповедь Иннокентия III, произнесенную на IV Латеранском соборе: папа здесь «vir ergo vestitus lineis… quoniam summus pontifex, qui super domum Israel constitutus est speculator, transire debet per universam Ecclesiam , quae est civitas regni magni, civitas posita supra montem, investigando et inquirendo merita singulorum: ne dicant bonum malum, vel malum bonum» (PL. T. 217. Col. 676–677).
Читать дальшеИнтервал:
Закладка: