Радыё Свабода - Дарога праз Курапаты

АЛЕСЬ ГЕТМАН: Моладзь, знаходзячыся ў Курапатах, паказала, што яна болей працаздольная, чымся многія старэйшыя людзі.

ВІТАЛЬ ТАРАС: Такое ўзьнікае пытаньне, ці Курапаты нейкім чынам паспрыялі, каб людзі розных пакаленьняў лепш зразумелі адно аднаго? Ці не адбыўся новы раскол паміж нацыянальна-сьведамай моладзьдзю і тымі прадстаўнікамі нацыянальнай інтэлігенцыі, якая раней бараніла Курапаты, а цяпер, нібы так выглядае, махнула на іх рукой?

ТАЦЯНА ПРОЦЬКА: Гэтыя людзі, якія там знаходзяцца, вяртаюць нам памяць пра жудасныя старонкі нашага існаваньня Але бяз гэтых старонак мы ня зможам ісьці далей, разьвівацца як дэмакратычная краіна. Бо менавіта гэтыя старонкі – наша плата за дэмакратычнае разьвіцьцё.

МІКОЛА КРУКОЎСКІ: Перафразаваўшы выраз аднаго вядомага эўрапейскага пісьменьніка, можна сказаць, што попел Курапатаў стукае ў сэрцы кожнага сьвядомага беларуса. І мы павінны прачнуцца. І менавіта моладзь, на адрас якой многія, асабліва майго пакаленьня людзі, адпускалі часам словы папроку, маўляў, яна раўнадушная, менавіта моладзь зараз пачынае прачынацца. Менавіта тыя гераічныя хлопцы і дзяўчаты.

АФНАГЕЛЬ: Пра раскол між пакаленьнямі не скажу. Ёсьць звычайнае непаразуменьне, якое грунтуецца на адвечным канфлікце бацькоў і дзяцей. Непаразуменьне тычыцца толькі шляхоў дасягненьня нашай мэты. Бо мэта ў нас усё ж адна. Але шляхі дасягненьня, яны ў моладзі больш радыкальныя, у старэйшага пакаленьня – больш, скажам, сур’ёзныя. Калі для дарослых людзей абарона Курапатаў можа зводзіцца да нейкіх інфармацыйных рэчаў, дык для нас яна зводзіцца наўпрост да знаходжаньня ў гэтым месцы.

ГЕТМАН: Я згодны зь Яўгенам, што заўсёды ёсьць непаразуменьне паміж моладзьдзю і больш сталым пакаленьнем. Вы ж ведаеце, што ня так даўно было выказваньне спадарыні Ірыны Жыхар. З чаго ў нас невялічкая сварка выйшла. Гэта здарылася таму, што моладзь больш рашучая, у тым ліку і сваiмі меркаваньнямі. Таму гэта павінна было адбыцца.

СЕВЯРЫНЕЦ: Маё меркаваньне — расколу няма, ёсьць сьветапоглядны разлом. Я б пайшоў крыху глыбей, чымся проста супярэчнасьці паміж бацькамі й дзецьмі альбо, скажам, нейкі маладзёвы радыкалізм ці максымалізм. Мне здаецца, гэта ўжо розныя пакаленьні. Новае пакаленьне, моладзь адчувае родную зямлю пад нагамі і Бога па-над сабою. Тое, чаго так не хапае старэйшаму пакаленьню. Менавіта таму, мне здаецца, у моладзі і ёсьць будучыня і ёсьць пэрспэктыва.

ТАРАС: Падчас падрыхтоўкі перадачы мы зьвярталіся да некаторых прадстаўнікоў грамадзкай ініцыятывы «За ўратаваньне мэмарыялу Курапаты», але яны, на жаль, адмовіліся ўзяць удзел у перадачы. Да таго, вядома, частка валанцёраў адмовілася ад прэміі «Хартыі-97». Як вы лічыце, ці не зьяўляецца пазыцыя валанцёраў, ці не здаецца яна многім іншым людзям, якім таксама неабыякавы лёс Курапатаў, празьмерна бескампраміснай, нягнуткай часам? Што для вас галоўнае сёньня, палітычны зьмест барацьбы за захаваньне Курапатаў, процістаяньне з рэжымам ці ўсё ж сам лёс мэмарыялу?

СЕВЯРЫНЕЦ: Самае галоўнае — гэта абуджэньне беларускай нацыі. Мне здаецца, проста мэмарыял, як факт – гэта яшчэ ня ўсё. Галоўнае, што б Беларусь магла атрымаць ад Курапатаў. Мы павінныя жыць гэтым болем, адчуваць яго штодня. Для гэтага мала мэмарыялу. Для гэтага трэба быць там увесь час. Пакуль там ідуць работы.

ГЕТМАН: Наконт таго, што адмовіліся ад грошай. Канечне, у нас ёсьць цяжкасьці з грашыма, у нас іх ніколі не хапае. Мы ўжо давалі інтэрвію наконт гэтага. Адмовіліся дзьве арганізацыі — БПС і Малады Фронт. А тое, што ўзяў «Зубар», – гэта іхная справа, яны ўзялі гэтыя грошы на сябе.

АФНАГЕЛЬ: Малады Фронт не адмаўляўся таксама. Мы лічым, што гэтая прэмія нам дапамагла ў маральным сэнсе, таму што сапраўды адчулі дапамогу з боку старэйшага пакаленьня і падтрымку, якой нам так не хапала. Ну, а матэрыяльны складнік таксама дапаможа тым людзям, якія не адмовіліся ад прэміі і знаходзяцца ў Курапатах.

СОУСЬ: Пры якой умове вы сыдзеце з Курапатаў?

АФНАГЕЛЬ: Сысьці мы зможам толькі тады, калі адтуль сыйдуць будаўнікі, калі будзе дакладна вядома, што будзе будавацца мэмарыял. А, магчыма, ёсьць і такое меркаваньне, мы застанемся да таго часу, пакуль ня будзе пабудаваны мэмарыял.

ГЕТМАН: Я згодны. Гэтае пытаньне мы вырашалі паміж сабой. Нам трэба будзе сыходзіць толькі тады, калі скончыцца будаўніцтва. Таму што самі будаўнікі кажуць: калі вы, хлопцы, сыдзеце, тут невядома, што будзе.

СЕВЯРЫНЕЦ: Я таксама лічу, што мы павінны сысьці з Курапатаў апошнімі. Дзеля таго, каб першымі ісьці да новай Беларусі, у першых шэрагах.

ТАРАС: Я прапаную паслухаць зварот Зянона Пазьняка да абаронцаў Курапатаў.

ПАЗЬНЯК: У нашым беларускім грамадзтве знайшліся людзі, якія добраахвотна ўсклалі на сябе абавязак старажаваньня Курапатаў. Істотна, што яны знаходзяцца там увесь час. І тое будаўніцтва дарогі, якое там робіцца, ёсьць пад іхным наглядам...

31 снежня 2001

ШТО Ў КУРАПАТАХ СЁНЬНЯ

Гэтай раніцай наша карэспандэнтка наведала ўрочышча.

Ганна Соусь:

У Курапатах усё замяло сьнегам — і дарогу, і тэхніку І толькі да лягеру абаронцаў вядзе сьцежка. З самага ранку сюды прыходзяць людзі, каб павіншаваць валанцёраў з Новым годам. Пэнсіянэрка спадарыня Зося прынесла абаронцам кілбасаў для сьвяточнага стала.

ЗОСЯ: Прыйшла павіншаваць хлопцаў-абаронцаў, пажадаць ім здароўя, вытрымкі, каб у наступным годзе будаўніцтва дарогі спынілася й споўніліся ўсе мары ня толькі гэтых хлопцаў, але і ўсіх сумленных беларусаў.

Плянуецца, што ўвечары тут зьбяруцца каля дваццаці валанцёраў. Адзін зь іх — Сяржук Высоцкі.

ВЫСОЦКІ: Сапраўднае вялікае сьвята, і настрой, натуральна, ва ўсіх людзей узьняты. Буду тут на Новы год. Гэта тое невялікае, што я магу зрабіць для гэтых людзей, таму што яны ахвяравалі сваім часам, здароўем за гэтыя месяцы.

Да Новага году абаронцы рыхтуюць адзін аднаму невялікія падарункі. А для Васіля Парфянкова найлепшым падарункам стала б наступнае:

— Напэўна, каб будаўнікі адсюль сышлі, каб не было тут гэтай дарогі, бульдозэраў. Я разумею, што Новы год — гэта такое сямейнае сьвята. А для мяне тут некаторыя людзі — гэта больш, чым сям’я — Аляксей Капэлян, Генадзь Барада.

А вось што кажа Генадзь Дранковіч:

— Будзе салодкі стол у намёце. Усё залежыць ад надвор’я. Магчыма, вынесем стол на вуліцу, бо, калі прыйдзе шмат людзей, усе ў намёце не разьмесьцяцца. Ад імя Беларускай Партыі Свабоды віншую ў першую чаргу старшыню Рады Беларускай Народнай Рэспублікі Івонку Сурвіллу (дзякуем за яе падтрымку), усіх сяброў і прыхільнікаў нашай партыі, нашых хаўрусьнікаў ня толькі ў Беларусі, але й за яе межамі, сваіх знаёмых і блізкіх і ўвесь беларускі народ!